De laatste dag van maart hadden we de hele dag 'lights off'.

Het is april en dat betekent dat er binnenkort sprake is van Paasvakantie op school, alleen….niemand kan je antwoord geven op de vraag wanneer de vakantie begint. Men weet het zelf nog niet. Ik (Dees) krijg te horen dat eerst de 'governmental schools' moeten laten weten wanneer zij vakantie krijgen en dan kunnen wij als 'private school' volgen. Niet dat het belangrijk is voor mij, maar het idee dat men op 1 april nog niet weet dat het op 12 april Pasen is en dat er rond die tijd een Paasvakantie moet plaatsvinden, is toch eigenaardig.
Maar…..dan laat Cambridge garden academy (mijn school) weten dat de Paasvakantie zal starten op 8 april en zal eindigen op 5 mei. Uh…..een maand Paasvakantie? Dat is wel belachelijk lang. Het schijnt hier echter normaal te zijn. Volgens de GES (Ghana Education Service) is de Paasvakantie niet van 8 april tot 5 mei, maar van 17 april tot 11 mei. Het is niet te geloven….op 17 april is Pasen allang voorbij. Ik maak maar een grapje naar mijn Ghanese collega's toe, door te zeggen dat ik het wel merk of het vakantie is….dan zit de poort gewoon op slot en ga ik weer naar huis. Zo'n geintje begrijpt men echter niet. Bloedserieus laat men mij weten dat ik op tijd zal worden geïnformeerd.
Hier beginnen de schoolvakanties vaak op een donderdag en eindigen op een dinsdag (waar wij in Nederland zijn gewend aan een vrijdag en een maandag).
Maar dan komt er eindelijk duidelijkheid. Als ik op 7 april binnenkom, hoor ik dat de vakantie op 8 april begint! Alle kinderen stormen op mij af en roepen: 'Madam Dies, tomorrow is our day!' Uh……our day…..wat houdt dat in? Het blijkt dat dit een 'entertainment' programma is voor de kinderen en de leerkrachten. Ook ouders zijn hierbij welkom.

Onderstaand: 'Our day' voor de kinderen op de school van Dees. Deze viering vindt plaats op de dag voordat de schoolvakantie begint. (In dit geval Paasvakantie).

Dit 'entertainment' programma bestond voornamelijk uit eten en drinken. De ouders hadden hun kinderen mandjes meegegeven met daarin allerhande lekkernijen. Ik moest wel even slikken toen ik het zag…..Ik heb de vieringen op NFD nog voor de geest en daar waren de meiden al dolblij met 'biscuits'. De NFD-meiden zouden van deze 'overdaad' slechts hebben kunnen dromen. Ik merk aan mezelf dat ik er soms een beetje moeite mee krijg om te werken bij deze 'lucky ones'. Verder stond er die dag nog een meeting op de rol voor de teachers. Deze meeting zou beginnen om 16.00 uur. Het wachten was op de schooleigenaar mister Paul. Om 17.00 uur was hij ter plekke en kon er gestart worden.
Iedereen was aanwezig: Margaret, Esther, Aziz, Joyce, Safia en ik. Hoewel ik nu pas begreep dat er nóg 2 'caretakers' werkzaam zijn op Cambridge (Lydia en Sarah), hadden zij toestemming gekregen om de vergadering niet bij te wonen. We zaten allemaal buiten in het donker (de school hoopt binnenkort elektriciteit te krijgen). Mister Paul liet weten dat er een 'refresh training' zou komen voor de teachers. Dit zou een week gaan duren en zou plaatsvinden in de Paasvakantie.

De teachers voor wie Ben de docententrainingen organiseert hebben vakantie van 14 april tot 16 mei. In die periode zullen er dan ook geen workshops plaatsvinden. Ook CTSP (Children to School Project) gaat met vakantie…………….
De supervisie van de Nederlandse studente/stagiaire gaat echter gewoon door. Zo zie je weer duidelijk het verschil tussen Ghana en Nederland.

Ik ben nu inmiddels 2 maanden werkzaam op mijn school. Zoals in een eerdere update vermeld, bestaat de schoolleiding uit: Mister Paul (eigenaar); mister Kingsley (eigenaar) en mister Aman (schoolhoofd). Net na mijn komst zag ik mister Kingsley en mister Aman nooit meer. Niemand die iets vertelt of uitlegt. Op een gegeven moment vroeg ik waar de schoolleiding was en kreeg te horen: 'They are on travelling'. Maar bijna 2 maanden reizen lijkt me wel wat lang. Toch nog maar eens proberen…..vooral tactisch aanpakken……communiceren is namelijk niet de sterkste kant van de Ghanezen. Wat blijkt? Mister Kingsley is op zoek naar een andere baan en mister Aman heeft inmiddels een andere baan gevonden in Kintampo. Later hoor ik dat mister Aman 'met pensioen' is en dat hij tijd wil hebben om de bouw van zijn huis te monitoren. Aangezien mister Paul nog een tweede baan heeft in Tamale en slechts 's ochtends omstreeks 8.00 uur en 's middags omstreeks 16.30 uur even binnenloopt, is de school in feite stuurloos. Deze Paul heeft me wel eens laten weten dat het noodzakelijk voor hem is om 2 banen te hebben; hij moet namelijk een heleboel familieleden onderhouden.

1 april: April Fools Day…..De andere jaren in Ghana hebben we nooit gemerkt dat er op 1 april geintjes werden uitgehaald; dit jaar echter wel en dat gebeurde op de school van Dees.

Een leuk voorval in de klas: Jawal (het slimste jongetje van de klas) deelt graag bevelen uit aan een ieder. Hij is dan ook niet erg geliefd en niemand wil met hem samenwerken. Als hij weer eens de baas speelt, laat de kleine Michelle van 5 jaar weten: 'I don't do it; do it yourself; I am not your wife!!!'

Miscommunicatie….'Onze' Paul van NFD liet weten dat zijn examen niet zal plaatsvinden in april, maar in juni.

Al weken en weken wachten wij op de 'welder'; de lasser die onze poorten moet repareren. Allerlei beloftes en excuses hebben de revue gepasseerd: Too busy; too early; too late; funeral; wedding; raining blablabla…….Onze compound-boy Hudu heeft heel vaak contact gezocht met deze 'master' en zijn 'boys', maar alles zonder resultaat. Aangezien deze 'welder' precies tussen mijn school en mijn huis is gelokaliseerd, besloot ik (Dees) even te stoppen onderweg van school naar huis. Ik maakte geintjes over de cultuurverschillen, maar wel op een manier dat de boodschap duidelijk was…….'Vandaag komen, of anders ga ik naar een andere lasser'…..'Oh please madam, don't do that'. En zowaar……binnen een half uurtje na mijn bezoek stond er maar liefst een delegatie van 5 knapen op de compound en werd het euvel eindelijk verholpen. Er ontbraken toen wel 4 mango's aan de bomen, maar vooruit maar…….

Onze compound-boy Hudu liet weten dat het tijd werd om zijn moeder in Yendi te bezoeken. Hudu woont namelijk in Tamale bij een oom. Zijn ouders zijn gescheiden. Hij is de enige zoon van zijn moeder. Zijn vader is hertrouwd en Hudu heeft dus een hele serie halfbroers en halfzussen. Toen we hem vroegen hoe lang hij zijn moeder niet had gezien, luidde het antwoord: 'Almost one year!' Maar waarom was hij niet eerder naar zijn moeder toe gegaan? Tamale-Yendi is slechts ongeveer anderhalf uur met de bus. Het antwoord luidde: 'No money'. Hij had niet alleen geen geld voor de bus gehad, maar hij had ook geen geld om iets mee te nemen voor zijn moeder. Ma-lief woonde in de village en het zou toch mooi zijn als hij bread, sugar, tomatoes, fish of milo voor haar kon meenemen. Milo is instant chocolademelk en dit wordt wel eens gebruikt als ontbijt. De meeste mensen hebben echter geen geld voor een ontbijt. Toen wij dan ook de milo en de suiker kochten en aan Hudu gaven, was hij heel erg blij.

Om te weten of er nog water in onze polytank zit, klimt Hudu regelmatig via één van onze mangobomen naar de 'polytank-tower'om de situatie in ogenschouw te nemen. Hij klimt zo snel als een aap in die boom. Toen Ben hem vroeg hoeveel water er nog in de tank zat, luidde het antwoord: 'Master, it's full till the neck!!!!'

Onze kip Froukje heeft 8 eieren gelegd en zit al weken te broeden in een doos, die in de garage staat…………

Onderstaand: Kip Froukje legt maar eieren en eieren......van ei 3 naar ei 8......en nu maar broeden.....

Op 2 april arriveerde er (voor ruim 2 weken) een groep van 19 vrijwilligers in Tamale, die het project van mister Jacco kwamen bezoeken (CPYWD: Community Partnership for Youth and Women Development). Mister Jacco is onze voormalige huisbaas en we hebben nog altijd een leuk contact met hem. Het waren voornamelijk vrijwilligers uit Europa, maar ook uit Amerika.Wij konden ons herinneren dat er vorig jaar april (toen we nog bij Jacco op zijn compound woonden) ook een groep vrijwilligers was geweest. Toen was het programma behoorlijk gevuld; nu weer, maar…..er waren toch nog enkele 'gaatjes'. Jacco vroeg ons om één van die gaatjes op te vullen. Van de 19 vrijwilligers waren er 18 Engelstalig; 1 persoon kwam uit Nederland. Enkele mensen uit de groep herkenden wij nog van vorig jaar; het merendeel echter was nieuw. Iedereen was echter van dezelfde organisatie. Jacco wilde graag dat er een interactie zou plaatsvinden tussen deze groep jonge mensen en tussen ons als 'senior volunteers'. Wij konden ongetwijfeld iets vertellen over onze achtergrond; de keuze om naar Ghana te komen en niet te vergeten over het straatmeiden-projekt. Natuurlijk konden we hier geen 'nee' tegen zeggen. We vonden het heel leuk om hier aan mee te werken. Kelly en Monique (2 Nederlandse meisjes die momenteel op het project van Jacco werken) waren ook van de partij. Op 7 april werd een avond gepland waarop wij onze bijdrage zouden leveren. De groep had als accommodatie het 'Catholic guesthouse' en daar vond ons informeel samenzijn/onze presentatie plaats. Eerst werd er samen gegeten en daarna werd er volop van gedachten gewisseld. Het was ontzettend boeiend en gezellig! En deze avond kreeg zelfs nog een 'follow-up': Wij hadden de groep uitgenodigd om ons projekt in 'daily life' te gaan bezoeken. Zo kregen zij een nóg beter beeld. We bezochten o.a. de stageplek hairdressing, ons trainingscentrum op Kukuomarket en enkele shops van de meiden.

Op een zondagmiddag spraken we af om Paul te ontmoeten in een 'spot' (een lokale kroeg). Om 16.30 uur troffen we elkaar. Paul kwam net terug uit de kerk!!! Het was leuk om hem te zien en we kletsten honderduit. Toch had hij ook slecht nieuws te melden. De NFD-meiden uit stap 1 (educatiefase) hadden geen teachers meer. De juffen sewing, weaving en hairdressing waren vertrokken, omdat Hawa deze teachers al maanden niet meer zou hebben betaald.

De kiosken en de containers op Kukuomarket worden geruimd. De 'Assembly' kwam dus ook langs op ons trainingscentrum (op een moment dat noch wij noch mister Halilahi aanwezig waren). Dit was het begin van een heleboel ellende en was 'de zwarte bladzijde' een feit.

Een zwarte bladzijde…..6 april…….dit slaat alles…….een wrang verhaal!
Zoals bekend hebben wij onlangs een nieuwe invulling gerealiseerd van ons trainingscentrum op Kukuomarket: Nog meer kansarme meisjes maken hier nu gebruik van (en dus niet alleen NFD-meiden). Op Kukuomarket staan veel containers en kiosken. Iedereen zit daar illegaal. Er is 1 uitzondering en dat zijn wij. Wij zijn de enige legalen! Dan doen verhalen de ronde dat alle containers en kiosken geruimd moeten gaan worden, aangezien er andere shops gebouwd zullen gaan worden (door Chinezen!) Iedereen liet ons weten dat wij niets te vrezen hadden; wij waren immers legaal?! Soms echter werd er een beetje gegniffeld en als we dan doorvroegen, kregen we te horen: 'You never know; this is Ghana; let's pray that you will not be affected!' Om er zeker van te zijn dat onze containers 'safe' waren, besloten we naar de 'Assembly' te gaan. En daar kregen we te horen dat ook wij moeten verdwijnen. Illegaal of legaal, dat maakt niets uit! Als we vertellen dat alles op papier staat en dat we betaald hebben voor deze vergunning en we de officiele goedkeuring hebben inclusief tekeningen e.d., wordt er slechts medegedeeld; 'This is a decision of the government'. We kregen te horen dat de vergunning tijdelijk was geweest en niet permanent. Op onze officiele stukken staat echter het woord tijdelijk niet vermeld. Bovendien werd ontkend dat we hadden betaald. Als we zeggen dat we een betalingsbewijs hiervan hebben, is het antwoord: 'Sorry, this is Ghana'. En wie gaat de kosten betalen van de 'relocation'? Assembly gaf natuurlijk niet thuis. Zij zouden helemaal niets vergoeden. Wij konden het niet geloven en zaten er helemaal doorheen! Begrijpen deden we het niet meer: Een NGO krijgt geen steun van de overheid. Daarom hebben wij met sponsorgelden uit Nederland een mooi trainingscentrum gerealiseerd voor kansarme meisjes en die zelfde overheid gaat nu afbreken wat wij hebben opgebouwd! Hoe kunnen we dit uitleggen naar onze sponsoren? Als we dit voorleggen aan de 'Assembly', luidt het antwoord: 'That's your problem'.
Wij hebben wel eens naar elkaar uitgesproken: 'Als men echt ons trainingscentrum gaat afbreken, dan stoppen we ermee en gaan we weg'. Hopelijk is dit slechts een eerste (over)reactie. Er zit niets anders op dan proberen te redden wat er te redden valt. De 3 containers moeten dan maar op een andere lokatie neergezet worden. Aangezien Assembly de onkosten niet betaalt en het NFD-budget ook 'finished' is, stellen we voor aan NorGhaVo Ghana om de terugbetalingen van de leningen te gebruiken voor deze extra kosten. Zoals gewoonlijk laat NorGhaVo Ghana weinig daadkracht zien. Gelukkig zijn daar nog teacher Paul en onze stagebegeleider van het naai-atelier mister Halilahi (die nu dus op Kukuomarket zit met een gedeelte van zijn meiden) en zij steunen ons door dik en dun. Beiden hebben toegezegd samen met ons en ons 'paperwork' nogmaals richting Assembly te gaan. Maar…..eerlijk gezegd hebben wij er een hard hoofd in!

Met verschillende mensen praatten we over dit issue, o.a. met onze voormalige huisbaas mister Jacco en met de schooleigenaar van Cambridge garden academy mister Paul. Laatstgenoemde adviseerde ons om Assembly te vergeten en in plaats daarvan naar de Regional Minister te gaan. Ben en ik deden vast enig voorwerk en spraken met de 'secretary' van de Regional Minister. Deze man liet ons weten dat we best een afspraak konden maken, maar dat de lijst met personen die de Regional Minister wilden spreken, erg lang was. We zouden dan te lang moeten wachten. Hij adviseerde ons om gebruik te maken van één van de 'visiting days'. Op dinsdag en vrijdag had iedereen de mogelijkheid om de Regional Minister persoonlijk te spreken. Een soort inloop-spreekuur dus. We spraken af dat we dinsdagmorgen 14 april om 9.00 uur op de stoep zouden staan. Alle betrokkenen stuurden we een uitnodiging. Twee dagen voorafgaande aan 14 april (eerste Paasdag) waren we in de communities van de meiden en natuurlijk was het trieste bericht over Kukuomarket een 'hot issue'. Plotseling stelde een oom van één van de meiden voor om de upper-chief van Tamale te gaan bezoeken, nog voordat we koers zouden zetten naar de 'Regional Minister'. Dit stamhoofd is goede maatjes met de minister. De betreffende oom ging zelfs met ons mee naar de chief. Gelukkig zijn er toch nog meer mensen die samen met ons willen vechten voor Kukuomarket! We bezochten de chief in zijn huis. De setting was komisch. Hij zat buiten onder een boom en was vergezeld door dorpsoudsten. Toen we dit zagen, was onze eerste gedachte: 'Wat kan die oude man onder die boom nou voor ons betekenen? Hij heeft toch totaal geen invloed?!' Maar goed….Hij vroeg de reden van ons bezoek. Wij vertelden hem dat we ons trainingscentrum wilden redden. Alles werd vertaald door een jonge knul vanuit het Engels in het Dagbani. Het resultaat van het gesprek was opmerkelijk. Allereerst kregen we te horen dat men ons twee jaar geleden niet de juiste papieren had gegeven en dat het door ons betaalde geld was verdwenen in de zak van de betreffende ambtenaar. Verder bleek de chief Hawa te kennen. Uiteindelijk liet hij weten dat hij iemand zou sturen die naar de 'Assembly' moest gaan. Tenslotte nodigde hij ons uit voor een vervolggesprek op de 'chief's palace'; de werkplek van de chief. En toen was het dinsdag 14 april om 9.00 uur en betraden we het kantoor van de Regional Minister. We werden vergezeld door mister Halilahi (de stagebegeleider van het naai-atelier, die nu met een gedeelte van zijn meiden op Kukuomarket zit). De Regional Minister (te vergelijken met de gouverneur) is een ontzettend aardige man, die pas een maand op zijn post zit. We hadden het geluk dat hij bekend was met het fenomeen straatmeiden/Kayayoo-girls. Hij luisterde aandachtig en vroeg zijn secretaris om nog dezelfde dag de National Coordinator/Director van de Assembly uit te nodigen. Wij kregen te horen dat we 's middags om 14.00 uur terug konden komen voor feedback. Wij hadden er een goed gevoel over.
Na het bezoek aan de Regional Minister togen we richting chief's palace. De upper-chief is het hoogste stamhoofd hier in Tamale.
Het is heel erg ondoorzichtig wat zo'n man voor invloed kan hebben, maar we haalden maar alles uit de kast om onze containers veilig te stellen. Als je op bezoek gaat bij zo'n chief moet je je houden aan allerlei culturele gebruiken, die in onze Nederlandse beleving alleen maar lachwekkend zijn. Maar goed....we deden maar braaf mee. Het woord 'chief's palace' is totaal misplaatst. Het 'paleis' lijkt op een overdekte carport. Op een verhoging stond een stoel; een soort stretcher. Dit oude ligbed was helemaal verroest. Bij ons goed voor de schroothoop! Hier echter was het de zetel voor het stamhoofd. Aan de voet van de verhoging zaten de dorpsoudsten cq de raadgevers van de chief. Aan de zijkant zaten nog enkele mensen (puur uit belangstelling).Voordat we de chief konden ontmoeten, moesten we eerst betalen aan een soort 'wijze man' die de wacht hield. Toen moesten de slippers uit; gevolgd door het maken van buigingen en werd er gebeden. Uiteindelijk konden we plaatsnemen op een bankje. Hoewel we een dag eerder deze chief thuis hadden bezocht, was het niet verkeerd om hem een dag later wederom te spreken. Mister Halilahi vertaalde voor ons van het Engels naar het Dagbani. Ook de chairman (voorzitter) van de 'tailors association' van mister Halilahi was aanwezig. Aangezien deze chief familie bleek te zijn van Hawa, maakten we maar meteen van de gelegenheid gebruik om hem te vragen eens een keer met Hawa te gaan praten over de invulling van Kukuomarket. (Geen kerk of restaurant, maar een trainingscentrum voor kansarme meisjes). Zowel de chief als de Regional Minister hadden dus contact opgenomen met de National Coordinator/Director van de 'Assembly'. Assembly is een soort Gemeente. En 's middags keerden we weer terug naar het kantoor van de Regional Minister voor de feedback. Het gaat allemaal erg omslachtig en totaal niet efficiënt, maar als je daar iets van zegt, dan krijg je slechts te horen: 'That's our culture'. Tsja….en die is vaak erg lastig! Oké…..wordt het vertrekken, verplaatsen of blijven? De uitslag van het gesprek tussen de Regional Minister en de man van de Assembly werd door de Regional Minister als volgt verwoord: 'The problem is not so big; or you can stay or you have to shift a little bit'. Nou, dat is niet slecht. We zijn al een tikkeltje tevreden en in ieder geval weer positief gestemd. Dit geldt zowel voor mister Halilahi als voor ons. En de meiden? Ook zij wachten in spanning af. Er heerst een echte teamgeest! Samen wordt er gevochten voor Kukuomarket! Hoewel we dus al gematigd blij zijn (we hoeven niet te vertrekken), willen we het maximale eruit slepen (op dezelfde plek blijven en niet verplaatst worden). Verplaatsen van onze containers betekent toch dat het weer geld gaat kosten: Een muur, de cementen vloer, de overkapping worden toch 'gespoild'. En wie gaat die extra kosten betalen? Deze issues bespraken we in een derde gesprek met de Regional Minister op donderdag 16 april om 16.00 uur. Deze keer zat de National Coordinator/Director van de Assembly erbij. Ik (Dees) was best wel gespannen, doodmoe, maar ik had tevens een gevoel van: 'Het is nu of nooit……gooi nog één keer alles in de strijd!' Blijkbaar straalde ik die vechtlust uit, want op een zeker ogenblik zei de Regional Minister: 'You can stop; go with the National Coordinator of Assembly to your containers' Bij het verlaten van de kamer van de Regional Minister verontschuldigde ik (Dees) me voor mijn spraakwaterval (sorry….gedrevenheid….). Hij moest erom glimlachen en zei: 'Don't worry'. Deze strijdlust heeft absoluut in ons voordeel gewerkt. Hierna gingen we dus met de National Coordinator/Director van de Assembly naar Kukuomarket, zodat hij ons trainingscentrum met eigen ogen kon zien. Hij bestudeerde ons site plan en kwam met de verlossende woorden: 'There is a chance that you can stay (50%); but if you have to shift a little bit, then all the costs will be paid!' Wauw! Ik was zó blij dat ik de man op z'n schouder sloeg en de meiden omhelsde. Dit soort menselijke reactie is men niet gewend, maar het werkte zonder meer ontwapenend. Eén van de meiden liet me weten: 'God bless you'; een ander zei: 'Now we are happy'. Deze meiden zijn het absoluut niet gewend dat iemand voor hen vecht en hun het gevoel geeft dat ook zij de moeite waard zijn. De definitieve uitslag (blijven of verplaatsen) zou nog ongeveer een week duren. Echter…..toen we na een week de National Coordinator van de Assembly belden voor de 'final results', liet hij weten: 'You don't worry; it will come!'……Hij was 'on travelling' tot 8 mei; maar hij was ons zeker niet vergeten. Bovendien zou hij een aannemer sturen en zou hij alles op papier zetten.
Dus…..blijven of verplaatsen? We weten het nog niet! Afwachten maar weer!

En dan komt er slecht nieuws vanuit een andere hoek…….de 4 nieuwe eigenaren van de geconfisqueerde shops betalen ook niet terug! En wij maar denken dat Ishmel serieuze dames had aangeleverd! Zijn woorden van een paar maanden geleden waren: 'They are serious and willing to pay'…..Nee dus! Wie in dit land is eigenlijk serieus? Veel mensen in het noorden van Ghana willen alles voor niets hebben. Je krijgt echt het gevoel dat men zich hier niet wil ontwikkelen. Prima, maar zeg dat dan even; dan hoeven wij ons niet zo uit te sloven! Ishmel vroeg ons om mee te gaan om de dames een laatste waarschuwing te geven. Als ze eind april nog niet hebben betaald, zullen we opnieuw moeten gaan confisqueren. Dit is toch niet te geloven! Toen we de community ingingen om de laatste waarschuwing te geven, troffen we 2 van de 4 dames aan. We begonnen ons verhaal en de boodschap was duidelijk: 'Als er over 5 dagen niet betaald is, komen we de kiosk ophalen en we accepteren geen enkel excuus'. Een nieuwe bestemming vinden is niet moeilijk. Vanuit verschillende hoeken worden wij gewezen op jonge vrouwen die wél serieus zijn. Als we moeten overgaan tot in beslagneming, zullen de shops meteen naar de nieuwe plaats van bestemming worden getransporteerd (anders bestaat de kans dat men 'verhaal' komt halen bij ons thuis). Zover is het echter nog niet. Eerst maar eens kijken of de laatste waarschuwing gaat werken bij deze 4 vrouwen. Binnen een mum van tijd hadden zich tientallen vrouwen en kinderen om ons heen verzameld. Het was duidelijk een community waar nooit een witte kwam. De mannen zaten onder een boom te dobbelen. Vijf dagen kreeg men dus de tijd om de eerste aflossing te betalen. Tot onze grote opluchting kregen we te horen van Ishmel dat alle 4 de dames op de vierde dag 10 GHc hadden betaald (ongeveer 7 Euro). Blijkbaar had onze laatste waarschuwing gewerkt en hoefden wij niet voor de tweede keer over te gaan tot confiscatie!

Door alle tegenslag zijn wij inmiddels aan het einde van ons Latijn en zijn vaak down en doodmoe.

Met Pasen aten we een hapje bij de Togolees; bezochten we enkele meiden in de communities en we brachten dus een bezoek aan de chief. Dit laatste met het oog op het redden van ons trainingscentrum. Pasen stond eigenlijk in het teken van Kukuomarket: Voorbereiden, nadenken, praten met mensen, afwegingen maken enz. enz. In de community van Azara 3 troffen we degene op wiens grond de kiosk van Azara staat. Dit is een hele oude, aardige man. Het is jammer dat hij slechts Dagbani spreekt. Hij liet via via een boodschap voor ons vertalen……'Kon hij niet mee naar Nederland? Hij had namelijk iedere dag zo'n honger'……Aangezien we net een paar bananen hadden gekocht bij ons kapstertje Rabbie, gaven we deze maar aan de oude baas. De hele community moest erom lachen. Ook bezochten we nog even Easter Picnic. Dit is een gezellig samenzijn met een heleboel mensen op Tweede Paasdag. Dit vindt plaats bij Kamina barracks; het militaire terrein dat vlakbij ons huis ligt. Met Pasen was het ook slecht weer: Regen en harde wind. 's Nachts had het zelfs binnengeregend in de keuken en je voelde zelfs enkele regendruppels als je in bed lag!

Een hele poos geleden tijdens een zware storm waren onze boog en ons signboard op Kukuomarket omgewaaid. Eindelijk had lasser Maliek (degene die ons trainingscentrum heeft gebouwd) tijd gevonden om dit te repareren. Tijdens de werkzaamheden schoot zijn boormachine uit en verwondde zijn hand. Mister Halilahi kwam aangesneld met naaimachine-olie. Dit zou het bloed stelpen. En inderdaad…opgelost! Iedereen vond het normaal; slechts wij keken verbaasd. Het was wel fijn dat deze klus net op tijd klaar was voor de komst van de groep Europese en Amerikaanse vrijwilligers en voor het bezoek van de Assembly aan onze containers.
Op 16 april organiseerden we dus een tour voor deze groep vrijwilligers langs de verschillende fasen van ons project. We begonnen op Kukuomarket. Daar zag het zwart van de sewing-meiden. Mister Halilahi had voor deze gelegenheid ook zijn meiden van de andere werkplek laten opdraven. Halilahi pendelt nu steeds tussen 2 lokaties. Eén groep zit op Kukuomarket en de andere groep zit elders in de stad. Nu was iedereen opgetrommeld. Er vond een leuke interactie plaats tussen de vrijwilligers en de meiden.

Onderstaand: Een groep van ongeveer 20 Europese en Amerikaanse vrijwilligers bezochten ons projekt. Hier is men op ons trainingscentrum op Kukuomarket, waar onze voormalige stagebegeleider van het naai-atelier (mister Halilahi) de sewing-meiden de kneepjes van het vak bijbrengt.
Onderstaand: Mister Halilahi (in groen-blauwe shirt) beantwoordt de vragen van de vrijwilligers.	Onderstaand: Schoolkinderen komen ook een kijkje nemen.....zoveel witten zien ze niet dagelijks!

Toen een Duitse vrijwilligster haar adres, telefoonnummer en emailadres gaf aan sewing-girl Suhayini, kon voor laatstgenoemde de dag niet meer stuk. Ze straalde over haar hele gezicht. Toen de Duitse vrijwilligster vroeg of Suhayini het kon lezen, luidde het antwoord: 'No'. Uiteraard keek de Duitse vrijwilligster even vreemd op, maar voor ons was de reactie van Suhayini heel normaal…..een papiertje met daarop gegevens van een 'witte' wordt gekoesterd als statussymbool! Hierna lieten we de stageplek hairdressing zien en uiteindelijk arriveerden we in de community van de kapstertjes Azara 3 en Akiti. De kleine Azara 3 is altijd een beetje nerveus als we met zo'n gezelschap blanken naar haar shop komen. Ze komt dan altijd naar me (Dees) toe en vlucht in m'n armen. Na een tijdje komt ze los en geniet dan van alle aandacht. Enkele vrijwilligers waren bereid om hun haren te laten wassen of vlechtjes te laten maken. Glunderend liet Azara 3 me weten dat ze 4 Ghanese cedis had verdiend! (Ongeveer 2 euro 80). Akiti had zelfs 5 GHc verdiend (de helft was fooi). Terwijl Akiti aan het werk was, letten wij op haar inmiddels 5 maanden oude baby-boy Mandea.

Onderstaand: De tour met de vrijwilligers gaat verder......van de containers op Kukuomarket naar de stageplek hairdressing en dan nog naar enkele shops van de meiden. Hier vertrekken we vanaf Kukuomarket.	Onderstaand: Bij de eigen shop van kapster Akiti. Eén van de vrijwilligers fungeerde als klant voor onze hairdressing-girl. Terwijl Akiti in haar kiosk aan het werk was, ontfermden wij ons over haar inmiddels 5 maanden oude zoontje Mandea.

Het was leuk om deze groep vrijwilligers rond te leiden. Aangezien de groep erg groot was, was het wel moeilijk om het goed te organiseren. Maar oké……het was een gezellige chaos!

Nele (de Belgische vrijwilligster die vorige maand ziek naar huis moest terugkeren) is weer terug in Tamale voor enkele weken. Ze vond het heerlijk om weer terug te zijn, want aarden in België was moeilijk geweest. Nou, dat belooft nog wat als wij terugkeren naar Nederland na zo'n lange tijd Ghana! Die paar weken vlogen natuurlijk voorbij en op 23 april zeiden we Nele gedag. We bezochten haar bij haar gastfamilie en maakten bovendien nog kennis met de moeder van Nele die dochter-lief was komen bezoeken in Ghana.

De trouwe lezer van de maandelijkse update zal nog wel weten dat we 4 kiosken in beslag hebben genomen en nadien weer (her)verdeeld hebben onder 4 andere personen.
Eén van deze 4 kiosken is echter destijds leeg (zonder uitrusting) opgeleverd. Concreet betekende dit dat we nog een complete weaving uitrusting 'over' hadden.
Via teacher Paul en zoon Samuel van de in februari j.l. overleden stagebegeleidster weven Madam Juliet, vernamen we dat er een serieuze gegadigde was, namelijk Ubeida. Deze laatste kenden we, aangezien zij reeds langere tijd actief was in de shop van madam Juliet. Niet echt een needy girl, maar wat is de definitie van 'needy' in Ghana?
Concreet had deze Ubeida slechts de weaving uitrusting nodig. Kwam dat dus even mooi uit!
Gegevens werden uitgewisseld, het bedrag van de lening werd overeengekomen, evenals de maandelijkse aflossing.

Ter plekke werd nog even het laatste hot news uitgewisseld. Roddel is zonder grenzen!
Rohana, één van de weefmeisjes, waarvan de kiosk in beslag is genomen, is door pa en ma naar de village gestuurd om aldaar een huwelijkspartner te traceren….En zo zie je maar weer: Het meisje zelf was niet serieus, maar heeft ook totaal geen support van de ouders. Triest!

De reeds eerder genoemde Samuel vertelde dat hij een weaving opdracht had uitbesteed aan Salamatu, onze beste weaving girl. Salamatu heeft in het verleden ook stage gelopen bij madam Juliet.
Na 3 weken had hij echter de materialen weer terug moeten halen: Salamatu had nog niets gedaan en weigerde ook maar iets te doen. Wie is hier nu serieus in Ghana?

20 april: In de week van 20 april waren er workshops op mijn school; refresh-trainingen voor de teachers. Heel goed dat hier mee gestart wordt. Je merkt duidelijk dat het een privéschool is. Men gaat voor kwaliteit! Een hele verademing na jaren van ploeteren met straatmeiden die niet vooruit te branden zijn! Het programma was erg interessant en degene die de workshop gaf was goed onderlegd. Ik merkte duidelijk dat de stof voor mijn Ghanese collega's behoorlijk pittig was. Hoewel ik niets nieuws hoorde (sorry Ghana!), genoot ik wel van de interactie. Iedere keer liet de docent weten: 'Let's ask our European sister, because in the European world……..' en dan kwam er weer een verhaal. De docent had een tomeloze energie, was gedreven en enthousiast. 's Morgens om 7.00 uur werd er al gestart en om 16.00 uur werd er pas een punt achter gezet. Wellicht leuk om het programma hieronder te vermelden:
Day 1:
Workshop expectations; Child Development and Growth; Introduction to child-centred approaches; Assignments/Groupwork.
Day 2:
Child-centred approaches; Lessonplan; Practical work on lessonplan; Assignments/Groupwork.
Day 3:
Plenary session lessonplan; Introduction to behaviour disorders; Strategies of managing behaviour disorders; Assignments/Groupwork.
Day 4:
Sharing experiences on classroom management; Componants of classroom management; Specific lessonplans maths, English, science; Assignments/Groupwork.
Day 5:
Review of assignment; The KG child curriculum for the Kindergarten; Lesson delivery; Assignments/Groupwork.

We hebben ons trainingscentrum (3 containers op Kukuomarket) gered van de sloop; nu moeten we het nog zien te redden uit de handen van Hawa!!!
Hawa is gesignaleerd in Tamale!
Na 2 maanden Amerika is ze weer terug............................ met een groene auto!
Nauwelijks is ze terug of de ellende begint weer………….Waren wij gestopt met NFD? Zolang we in Tamale zullen zijn, zullen we 'involved' blijven in een heleboel problemen.
Waren wij blij met het feit dat we ons trainingscentrum hadden gered van de sloop, nu doet het tweede probleem zich voor en dat is……de invulling van ons trainingscentrum proberen te handhaven. Wat is het geval? Wij hebben met sponsorgelden uit Nederland ons mooie trainingscentrum gebouwd. Voor de sponsoren en voor ons was slechts 1 ding belangrijk: Zolang het maar gebruikt wordt voor kansarme meisjes, dan is het oké en dan maakt het niet uit of het NFD-meisjes of andere kansarme meisjes zijn. Hawa echter bazuint overal rond: 'Ik ben de baas van NFD en dus kan ik doen met de containers op Kukuomarket wat ik wil'. Maar….de containers zijn niet van de private persoon Hawa; het is niet haar eigendom; het is van de NGO NFD en betaald door Nederland. Het is niet toegestaan voor Hawa om de bestemming te veranderen; dus….geen restaurant, geen kerk of erger……
Aangezien Hawa geen geld heeft om de teachers te betalen in stap 1 educatie, noch om de stageplekken in stap 2 te betalen, hebben wij een oplossing bedacht, die voorkómt dat het NFD-traject stagneert en er dus voor zorgt dat de meiden door kunnen gaan in het traject, d.w.z. kunnen uitstromen richting Kukuomarket. We hebben dus onze oude stagebegeleiders van het naai-atelier (mister Halilahi) en van de kapsalon (madam Mariam) gevraagd om te starten op Kukuomarket met een gedeelte van hun eigen meiden. Voor iedereen is het een win-win-situatie. Deze stagebegeleiders zijn blij, omdat ze voor een 'prikkie' een prachtige plek hebben (we vragen namelijk geen huur, slechts kosten onderhoud moet men betalen); NorGhaVo is blij, omdat ze weten dat onderhoudskosten betaald zullen worden; wij zijn blij, omdat ons trainingscentrum weer wordt gebruikt voor het doel waarvoor we het destijds hebben gebouwd (namelijk kansarme meisjes helpen); de meiden zijn blij, omdat ze eindelijk kunnen doorstromen in het traject; alleen Hawa gaat niet accoord. Waarom? Omdat ze zelf wil bepalen wat ze met Kukuomarket wil gaan doen. Hawa zou juist heel erg blij moeten zijn, omdat Hawa niets hoeft te betalen. Onze enige voorwaarde was namelijk: NFD-meiden gratis! Maar zoals gezegd…Hawa weigert. Net voor haar vertrek naar Amerika had ze alle sloten van de containers vervangen. Wij hebben toen 1 slot opengebroken, aangezien de lokatie al bijna een jaar leeg lag en vervuild was en omdat mister Halilahi met zijn sewing-meiden wilde starten. Hawa deed haar beklag hierover bij de politie. De politie gaf ons echter toestemming om de sewing-container te openen en gaf mister Halilahi 'groen licht' om te beginnen. (Situatie half februari 2009). Voor de andere 2 containers (die dus nog steeds dicht zitten) adviseerde de politie ons om naar 'court' te gaan. Maar……een rechtszaak aanspannen in Ghana heeft geen enkele zin! Het is verspilling van geld, tijd en energie. De hele setting is corrupt! Wij geven er dan ook de voorkeur aan om de zaak 'in der minne te schikken' en proberen Hawa te bewegen om mee te werken. Wij willen zó graag dat de andere 2 containers geopend kunnen worden en madam Mariam met een gedeelte van haar kappers-meiden bij ons kan beginnen. Maar we hopen ook dat de NFD-meisjes van stap 1 educatie mogen komen. Deze pechvogels zitten al zó lang te wachten om verder te kunnen gaan in het traject en vragen iedere keer aan mister Halilahi wanneer ze mogen komen. Zowel hij als wij blijven zeggen: Jullie zijn van harte welkom! Het is toch te zot voor woorden: Hawa hoeft niets te betalen en haar meiden krijgen hele goede 'leermeesters', die de kneepjes van sewing en hairdressing kunnen bijbrengen, maar Hawa blijft Hawa en wil geen kant op! Er vinden gesprekken plaats op het politiebureau en bij de upper-chief (stamhoofd van Tamale).
Uitgenodigd worden: NorGhaVo Ghana, teacher Paul, microfinancieringsman Ishmel, mister Halilahi (die zelfs verschillende mensen van zijn 'tailors-association' meeneemt).
Mocht dit alles niets opleveren, dan kunnen we nog naar de 'Regional Minister' gaan en naar een Network Development, dat opkomt voor NGO's. Als ook dat allemaal niet lukt, dan weten wij het ook niet meer. Of toch? Ben heeft laten weten dat hij in het ergste geval de containers laat afzagen en persoonlijk laat brengen naar de tweede werkplek van mister Halilahi. Deze serieuze 'tailor' heeft bijna 60 kansarme meisjes in zijn naai-atelier. De meiden zitten voornamelijk buiten. Onze containers zouden daar prima tot hun recht komen. Hawa blijft dan zitten met een betonnen vloer. Dan heeft zij de grond en wij de containers. Laten we hopen dat het niet zover hoeft te komen. Wij zullen in ieder geval ons uiterste best doen om ook de invulling van Kukuomarket te redden!!! We hebben namelijk een inspanningsverplichting, maar uiteraard geen resultaatsverplichting!

Onderstaand: Enkele sewing-meiden bij ons trainingscentrum op Kukuomarket.

De rek is er bijna uit………alles zit tegen………..het valt niet mee om te moeten werken met een niet-meewerkende omgeving……..Een organisatie (NorGhaVo Ghana) die écht helemaal niets doet en een project (NFD) waarvan de 'boss' volgens iedereen in Tamale knettergek is!

Onze grieven richting NorGhaVo Ghana kunnen we als volgt samenvatten:
- Er wordt inefficiënt en uiterst traag gewerkt, zodat de productiviteit laag is;
- Er worden vele beloftes gedaan die niet worden nagekomen en er is altijd een excuus;
- Er wordt erg formeel gewerkt;
- Er is weinig daadkracht, hetgeen inhoudt dat resultaten lang uitblijven;
- Problemen worden vooruit geschoven;
- Communicatie/bereikbaarheid is erg moeilijk;
- Het vertrouwen in NorGhaVo Ghana is ver te zoeken. We zijn dan ook blij dat we uiteindelijk geen senior volunteer zijn geworden.

Als we ons ongenoegen uitspreken richting NorGhaVo Ghana; als we ons kritisch opstellen, dan wordt dat niet begrepen en verschuilt men zich achter de cultuur.
Natuurlijk respecteren wij de cultuur en hebben we niet het recht om dat te veroordelen, maar dat neemt niet weg dat het geoorloofd is om er kritisch naar te kijken (en met dat laatste kan men niet omgaan). Cultuur respecteren oké, maar verschuilen achter die cultuur is naar ons idee niet oké. Dit kan namelijk de ontwikkeling in de weg staan. (Maar misschien willen ze dat juist).

Hoe groot is ons incasseringsvermogen? Wat is dat toch? We krijgen de ene tegenslag na de andere te verduren en tóch gaan we door. Het is niet uit te leggen…………….