Het weekend van 31 oktober en 1 november was er zo ééntje met 'van alles en nog wat': Compound-boy Hudu was present evenals de elektriciën. Al 14 dagen was laatstgenoemde bezig om onze kookplaat te repareren. Hij dacht dat het euvel in het stopcontact zat, dus......'I want to check in the wall and in the ceiling'. Maar.....toch bleek uiteindelijk de kookplaat zelf de boosdoener te zijn. Wij waren het inmiddels meer dan beu (Ben had al 3 opdonders gehad) en we overwogen zelfs om op gas te gaan koken. Even dachten we nog om op de Ghanese manier ons maaltje te gaan bereiden, namelijk op houtskool, maar Hudu bracht ons af van dat plan. De elektriciën heeft ons verzekerd dat er niets meer kan gebeuren, dus daar moeten we dan maar op vertrouwen. Verder togen we naar het Cultureel centrum en de markt.

Onderstaand: Even kippenvoer kopen op de markt.

Ook gingen we naar de werkplek van mister Halilahi op Lameshegu en ontmoetten daar de meiden van zijn naai-atelier. Ook onze Suhayini werd in haar eigen shop bezocht. Zij is de hele week nog in training bij mister Halilahi en gaat op zaterdag terug naar haar kiosk. Gedurende de week neemt zus Rama de honneurs waar in de shop. Verder nog even naar het ziekenhuis geweest. Was de malaria van Dees weer voorbij? Ja, inderdaad....no MPS seen. Ook kwam onze beste vriend Paul nog op bezoek en liet ons weten dat hij inmiddels al 3 van de 4 vakken van zijn managementopleiding had gehaald. Aangezien we vriendin Taiba pas 1x hadden gezien sinds onze terugkomst uit Nederland, werd het tijd om haar eens te gaan bezoeken. Zij was een kleine week op familiebezoek in Kumasi geweest, i.v.m. een 'wedding' van haar zwager. We troffen elkaar in een spot (lokale kroeg).

Onderstaand: Op zondagmiddag socializen in een spot, samen met Taiba en haar jongste dochtertje Zenab.

Een bizar verhaal: Men doet hier de meest vreemde dingen om aan geld te komen en op die manier te kunnen overleven. Zo klom er een man in een elektriciteitspaal om bepaalde onderdelen te stelen die goed verkoopbaar zouden zijn. Op het moment dat hij boven in die paal hing, kwam de elektriciteit plotseling terug en kwam hij dus onder stroom te staan. Hij werd ter plekke ge-elektrocuteerd. Toen het daglicht aanbrak zagen voorbijgangers een verkoold lichaam bungelen......

2 november: Ben voelt zich weer ziek: Overgeven, diarree, pijn in de botten, moe, hoofdpijn, keelpijn enz. Is zijn malaria nog niet voorbij? Deze keer duurt het langer en zijn er meer klachten. Ook heeft hij veel last van de warmte, maar wat wil je ook bij 43 graden! ('s Middags om 16.00 uur was het in de schaduw nog altijd 38 graden; 's morgens om 6.30 uur is het al 30 graden). Op 9 november laat hij wederom prikken en blijkt dat hij nog steeds (of opnieuw) malaria heeft. Een tweede kuur moet uitkomst bieden. Op 21 november wederom gecheckt. Ben malariavrij. Aangezien Dees zich niet lekker voelde (hoofdpijn) ook even laten prikken. Gelukkig.....geen malaria.....De griepachtige verschijnselen schrijven we dan maar toe aan de verandering van het weer, zijnde de Harmattan. 's Morgens is het 'koud', slechts 22 graden (ook 's nachts is het kouder). Overdag is het ongeveer 36 graden. Deze periode vinden wij de fijnste tijd van het jaar. De Ghanezen echter vinden het vreselijk. Zij hebben het koud en hebben een jas aan. De overgang naar het koelere weer heeft ervoor gezorgd dat we beiden snipverkouden zijn, keelpijn hebben en veel moeten hoesten. De periode van de stof, stof, stof is weer aangebroken!

Wij lazen op internet dat er 'slechts' 15 gevallen van de Mexicaanse griep aan de orde waren geweest in Ghana en dat er niemand aan was overleden. Maar ach.....dit zegt helemaal niets....er wordt in Ghana nauwelijks iets gedaan aan registratie. En bovendien....dood is hier dood en de oorzaak is niet relevant. De dood hoort bij het leven. Alles wordt afgedaan met:'The Almighty called him/her'. Na een tijdje vernamen we dat er plotseling 16 nieuwe gevallen van de Mexicaanse griep waren geconstateerd. Dit was het geval op een school in Accra. De school werd daarop 2 weken gesloten.

Ik ben doende geweest om de links van de website opnieuw tegen het licht te houden en te onderwerpen aan een kritische blik. Zo stuitte ik bijvoorbeeld op de link: Nieuwe banen Ben en Dees. Aan het einde is hier een stukje tekst toegevoegd over het nieuwe project Neesim Community Children Education and Library Project (Het project NCCELP, waar Dees lesgeeft aan kansarme kinderen). Neesim is een Dagbani-woord en betekent verlichting. (Het is dus Neesim en niet Naasim, zoals eerder vermeld en de oprichter is niet mister Ramzing, maar mister Ramzy....sorry.....slip of the pen). Bij de vermelding over de workshops/docententrainingen van Ben, zag ik dat de site van het children to school program (www.ctspghana.com) nog 'under construction' zou zijn, nou.....deze is inmiddels up-to-date en mag er zijn! Dus: Kijk maar eens!

Op 4 november gingen we materialen kopen voor sewing-meisje Suhayini. Eind januari zal Suhayini klaar zijn met haar extra training bij mister Halilahi en dan volgt de feestelijke pass-out (graduation). Dit gaat met veel ceremonie gepaard, maar daar hangt dan ook een prijskaartje aan. Het moge duidelijk zijn dat 150 GHc (ongeveer 75 Euro) een gigantisch bedrag is voor een straatmeisje. Ongeveer eenzelfde bedrag (waarschijnlijk 100 GHc = 50 Euro) is nodig voor materialen in haar eigen kiosk. Wij zullen haar supporten als het gaat om de materialen voor haar shop; mocht er nog iets over zijn, dan kan ze dat gebruiken voor haar graduation. Maar......er was niets over. Er werd inderdaad voor 100 GHc besteed aan materialen.

Onderstaand: Suhayini is blij met haar sewing-materialen voor haar eigen kiosk.

Suhayini was erg opgelucht dat ze in ieder geval door ons werd geholpen. Tot onze grote schrik liet ze ons weten dat ze werkelijk had overwogen om af te reizen naar Accra om daar als Kayayoo-girl te proberen om bovengenoemde bedragen bij elkaar te sprokkelen. Gelukkig had iets in haar mind besloten om dit toch niet te doen. Zo zie je maar weer.....zelfs na 3 jaar training, blijft Accra voor sommigen nog lonken.

Niet alleen Suhayini werd verblijd met een financiële ondersteuning, ook kochten we materialen voor mister Ramzy. Op zijn project NCCELP is een chronisch tekort aan van alles en nog wat. De kansarme kinderen die hier les krijgen hebben niet eens een pen of een schrift. Dus er werd ingekocht....schriften, pennen en krijt. Zelden iemand zó blij gezien! De kinderen begonnen weer te zingen: Thank you en Na Tuma Pam. Een dank-jullie-wel voor de sponsoren in Nederland is hier dan ook op z'n plaats!!!

Op 11 november kochten we weefmaterialen voor Salamatu

Onderstaand: Samen materialen kopen voor weefmeisje Salamatu.

en op 18 november gingen we met Adam Rafia op pad om kappersattributen te kopen.

Onderstaand: Kapster Adam Rafia werd verblijd met hairdressing materials en deze worden getransporteerd op het hoofd.

De kleintjes op Cambridge houden me bezig.....zo gauw ze me zien schalt het door het gebouw: 'Madam Dies has come' of 'The white lady has come' of 'The French madam has come'. Ze willen me van alles vertellen....over hun vader, moeder, hun broertjes en zusjes. In P1 zit een knaapje (Charles) en hij liet me weten dat zijn zusje (Maik) bij mij in P2 zat. Hij kon maar niet begrijpen dat madam Dies dát niet wist. Als we het bord uitvegen, fungeert een stuk schuimrubber als borstel; de schoolbel luiden betekent het tegen elkaar slaan van 2 deksels (het lijken net koebellen). Als de kleintjes het woordje 'chapeau' leren, dan associeeren zij dat met een klank die voor hun bekend is en dat is charcoal....op houtskool wordt namelijk gekookt.

Op Cambridge garden academy liet één van de hummels me weten: 'Madam Dies, I want to follow you to your house'. Even dacht ik nog dat zij mijn huis in Tamale bedoelde, maar de kleine meid bedoelde mijn huis in Nederland. Voor ik iets kon zeggen, liet een knaapje weten: 'You can't go there; it's too cold for you in the country of madam Dies; you need plenty coats and even then you will die!' De leerlingen van P2 doen beter hun best dan de kleintjes van P1. Laatstgenoemden kunnen er wat van! Madam Dies wordt gezien als mummy en vaak word ik getrakteerd op kushandjes, strelingen en liefkozingen.

Onderstaand: De leerlingen van P1 en P2 van Cambridge Garden Academy in een jolige bui.

Op privéschool Cambridge garden academy heb ik er wel moeite mee dat alles gericht is op competitie. Van jongsaf aan wordt tegen de kinderen gezegd dat ze een score moeten halen van 100%. Als ik zeg dat 60 of 70% ook goed is, wordt dit niet begrepen. Constant hoor ik uitspraken in de trant van: 'You have to become big people in future, then you can buy a big house and a big car'……'When you get good results, your parents will be proud of you and they will give you a nice present'…….'You have to listen to madam, so that you can put the information in your brains and from your brains it goes into your heart and from your heart it goes back to your brains and then to your mouth and then you can say the right answer'…….'Every evening greet your parents in French and they will be happy'……………. Als ik 'learning games'doe, willen ze dus allemaal de winnaar zijn. Iedereen verwacht dat de slimste kinderen zullen winnen. Als dit niet het geval is (en daar ben ik blij om), zie je dat de slimmerikken helemaal beduusd zijn en zelfs boos worden. Het dochtertje van de baas begint zelfs te huilen en te stampvoeten. Geen probleem .........Leren om te verliezen was dus niet verkeerd in een setting waar altijd alles is gericht op slagen. Madam Margaret (headmistress) hoorde dat ik tegen de kinderen zei dat ik niet zo gecharmeerd ben van de competitiestrijd en dat je met een score van 60 of 70% altijd zult slagen. Plotseling liet ze me weten: 'So that means that we ask more from ourselves than you people in Europe'. Ik was te confuus om te reageren. Ze heeft er dus niets van begrepen. Als één knaapje tijdens een 'learning game' helemaal in de ban is van het spel, is het tijd. Hij liet me dan ook weten: 'I want to continue'. Toen ik hem vertelde dat ik het voor gezien zou houden, maar dat hij gerust verder kon gaan met het spel samen met zijn vriendjes, keek hij me verwonderd aan. De kinderen een stuk eigen verantwoordelijkheid geven is echt een 'brug te ver'. Ze zijn slechts gewend om gedrild te worden, met maar 1 doel en dat is....scoren........! Een dag later kwam ik terug op het voorval bij headmistress madam Margaret en liet haar weten: 'Being satisfied with 60 or 70% doesn't mean that we ask lesser from ourselves than you. No, it means that we give more own responsability to our children and that is the highest aim'. Haar reactie was: 'Now I understand', maar... of dat zo is, betwijfel ik.

De kleintjes associeeren mooi met groot. Als ze onze auto zien (een kleine jeep) krijg ik dan ook te horen: 'Madam Dies, your car is too short!'

Story telling.....Madam Dies.........Story telling......Ja, verhaaltjes vertellen gaat erin als koek op Cambridge.

Op NCCELP, het projekt waar Dees lesgeeft aan kansarme kinderen, vliegen de decibellen je om de oren! Soms zijn er wel 90 kinderen en die willen allemaal aandacht hebben. Het is bijna niet om te doen. Er is dringend behoefte aan meer vrijwilligers. Mister Ramzy zelf kan het de laatste tijd bijna niet meer bolwerken en heeft nauwelijks tijd om les te geven. Hij is namelijk doende met een computeropleiding van anderhalf jaar en hij heeft nog 6 maanden te gaan. Maar ach.....de grotere kinderen houden de kleintjes in bedwang en degenen die serieus zijn roepen de raddraaiers weer tot de orde. Ja, deze kinderen zijn het wel gewend om in chaos te leven en alles wat zij op het projekt leren is meegenomen. Als ik aan het einde van de les een keer 'galgje' doe, zijn stralende gezichten mijn beloning.

De kinderen op NCCELP zijn de echte 'needy ones'. Dit in tegenstelling tot de 'lucky ones' van Cambridge. De kinderen van laatstgenoemde school hebben prachtige uniformen, mooie kleding en mooi schoeisel. De kinderen van NCCELP moeten het doen met rafelige kleding, vaak met vele gaten. Materialen die ik heb geef ik altijd aan NCCELP. Zo had ik van 'foam' de letters van het alfabet. Deze letters kon je aan elkaar vastmaken, maar je kon ze ook los gebruiken. Een zak vol met fleurige gekleurde letters. Uiteraard midden in de roos voor de kleintjes! Ik zette het hele grut in de kring en de letters werden uitgestrooid. Toen werd er gezongen: 'I am looking for my letter O, my letter O, my letter O, I am looking for my letter O, where is my O? Alle kleintjes gingen op zoek naar de letter O en maakten daar een stapeltje van. Zo kon het hele alfabet aan de orde komen. Voor de grotere kinderen had ik opblaasbare wereldbollen meegenomen. Ook dat was midden in de roos! Het was niet alleen leuk (je kon er heerlijk mee volleyballen en voetballen); het sprak ook tot de verbeelding en bovendien was het erg leerzaam. Deze kinderen wisten niet eens dat er 5 continenten waren. Ik schreef verschillende landen op het bord en zij moesten opzoeken in welk continent we dat land moesten plaatsen. Hierna vroeg ik 5 kinderen om naar voren te komen. Zij mochten elk een continent vertegenwoordigen. Als zij het verkeerde land in hun continent plaatsten, dan werd hun plek door iemand anders ingenomen. De kinderen genoten (en ik niet minder!)

Onderstaand: De kinderen op NCCELP bewonderen de wereldbol en de lettertjes van het alfabet.

Momenteel ben ik (Dees) de enige vrijwilliger die lesgeeft bij mister Ramzy op NCCELP en dat is eigenlijk niet om te doen met die grote aantallen kinderen. Ben is doende om voor mister Ramzy vrijwilligers te werven en samen zijn zij op pad gegaan naar verschillende organisaties in Tamale. Hoewel mister Ramzy ook wel Ghanese vrijwilligers heeft, komen deze meestal slechts in de schoolvakanties. Dan hebben zij tijd. NCCELP heeft geen vakanties. De lessen gaan altijd gewoon door. Mister Ramzy zelf heeft het druk met zijn computer-opleiding. Kortom: Struggelen.......totdat er plotseling toch een Ghanese vrijwilliger opduikt, James genaamd. Deze James heeft als kind op NCCELP gezeten en heeft dankzij 'sponsorship' de Senior Secondary School (SSS) kunnen volgen (bovenbouw middelbare school). Niet alle kinderen van NCCELP hebben het geluk dat zij door kunnen stromen naar een echte school. Ik was dan ook erg blij dat ik versterking kreeg van James. Normaal gesproken geef ik les onder een groot afdak. Het schoolbord in het midden vormt de scheiding tussen de grote kinderen en de kleintjes. James ging met een groepje een stukje verder op de compound zitten (in de buitenlucht). Die plek had een groot voordeel: Er was minder kabaal. Ik stelde dan ook voor om te ruilen en dat was oké....No problem mummy....!

Onderstaand: Mijn klasje tussen de stenen.

Nadat de foto was gemaakt kwamen er nog een heleboel laatkomers. Sommige kinderen komen om 15.30 uur, sommige kinderen komen om 16.30 uur............

Ben vindt het leuk om zo af en toe eens met de lokale bevolking in een 'spot' een beetje te 'bomen' over de politiek en de economie in Ghana. In zo'n lokale kroeg zitten vaak oude baasjes die heel wat te vertellen hebben. Op een keer kreeg Ben te horen dat het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Accra was afgebrand. Alle documenten waren in vlammen opgegaan. Er werd besloten nieuwbouw te plegen en jawel hoor......door Chinezen. Als Ben vraagt waarom Ghanezen dit niet zouden kunnen doen, luidt het antwoord: 'Wij Ghanezen hebben geen vertrouwen in onszelf'. Dit laatste merken wij inderdaad altijd......Hier heerst echt het idee van: 'Alles wat van buiten komt is beter'....... Een andere keer vertelde een Ghanese vrouw aan Ben dat ze in Düsseldorf was geweest en de grote luxe niet had kunnen verhappen. Ze had wel een hele dag willen rondlopen op de Köningsallee!!!

Lights off....lights off......lights off.......geregeld is dit het geval. Op zo'n moment bellen we vaak met de VRA (elektriciteitsmaatschappij). Er is een speciaal nummer voor klachten. De mensen die daar de telefoon aannemen zijn dus alleen maar gewend om klachten te aanhoren. Wij wilden die cirkel een keertje doorbreken en op het moment dat de stroom terugkeerde, belden wij op om te zeggen dat we blij waren dat we weer elektriciteit hadden. Je merkt dan complete verwarring aan de andere kant van de lijn. Wij deden er nog een schepje bovenop, door te zeggen: 'We thank God and we thank the VRA'. Dit soort grapjes wordt al helemaal niet begrepen. Hun reactie was dan ook: 'So the lights is off'.....No, zeiden wij, the light is back...thank you! Na 3x herhalen viel eindelijk het kwartje.

6 november: Op naar de Immigratiedienst in Tamale, i.v.m. onze verblijfsvergunning. Vorige maand zat de nieuwe Regional Commander nog niet op zijn post en spraken we met een zekere Stephen. Hij gaf ons toen hoop dat het regelen van een verblijfsvergunning op basis van vermogen geen probleem zou moeten zijn, want wij hadden immers geen crimineel verleden en bovendien hadden wij al 3 jaar vrijwilligerswerk gedaan voor Ghana en hadden we geen betaalde baantjes ingepikt van Ghanezen. Welnu, vorige maand was dit de case; nog geen maand later is het weer anders. Typisch Ghana! Inmiddels was de nieuwe Regional Commander begonnen, maar wij probeerden om met Stephen te onderhandelen. Het lukte ons om Stephen te spreken en deze loodste ons naar een soort 'deputy' van de Commander. Dit bleek een foute inschatting te zijn. De betreffende man liet weten dat je altijd een NGO of een organisatie achter je moet hebben staan en dat het niet mogelijk zou zijn om zo vrij als een vogeltje in Ghana te leven. Dat was een tegenvaller, want wij willen absoluut niet meer deze verblijfsvergunning regelen via NorGhaVo Ghana. Maar......er was ook een lichtpuntje: Het was niet nodig om weer in zee te gaan met NorGhaVo; elke willekeurige NGO zou volstaan. Nou, dat was tenminste iets................Wij overwogen om de NGO van onze oude huisbaas mister Jacco hiervoor te gebruiken. Toen wij het kantoor verlieten, zag Stephen de teleurstelling op onze gezichten. We vroegen hem of het mogelijk was de nieuwe Commander te spreken. Hij adviseerde dit niet te doen, aangezien je anders die 2 personen tegen elkaar zou uitspelen. Hij loodste ons naar buiten en fluisterde dat hij wellicht iets kon regelen....typisch Ghana!.....we moesten hem snel bellen, zodat we hem ergens in de stad konden treffen. Hij zou voor ons wel gaan praten met de Commander. Nou ja, zeg....Gaat dit richting corruptie? Uiteraard doen wij niet mee aan deze 'bribing'praktijken, maar wij waren toch wel heel erg benieuwd wat deze man ons te zeggen zou hebben. We besloten om hem te bellen en om hem ergens te ontmoeten. Als hij geld zou willen in ruil voor de stempel in ons paspoort, zouden we dit natuurlijk niet doen. Maar iemand ergens treffen en gewoon aanhoren wat die persoon te zeggen heeft, daarin schuilt geen kwaad. Het leven hier lijkt soms net op een spannend jongensboek! Wij moesten inwendig erg lachen toen de man voorstelde om ons te ontmoeten bij de Barclays Bank. Hij zag de dollars al voorbij komen....hahahaha!!! Zonder blikken of blozen liet de man weten dat hij een residence permit zonder quota voor ons kon regelen: Kwestie van 300 dollar per persoon betalen (900 cedis), paspoorten inleveren, papieren invullen en 2 pasfoto's toevoegen. Hij had de formulieren al bij zich!!!! Een dag later liet hij weten dat het buiten de 'office' om zou gaan en we zouden geen betalingsbewijs krijgen noch een bewijsstuk dat we onze paspoorten hadden ingeleverd. Dit is toch werkelijk niet te geloven!!! Toen we hem de volgende dag lieten weten dat wij de officiële weg preferen, luidde het antwoord slechts: 'Oh, don't worry'......We bespeurden geen enkele schaamte bij hem. Deze moslim-man Stephen van de Immigratiedienst had ons verteld dat hij naar Mekka zou gaan. Aha....nu zag hij zijn extra zakcentje aan zijn neus voorbijgaan.............Het is toch een trieste zaak dat zelfs een Immigratiedienst corrupt is. Inmiddels bericht gekregen van onze voormalige huisbaas mister Jacco dat deze bereid is om ons te helpen met het verkrijgen van onze verblijfsvergunning, zonder de tussenkomst van NorGhaVo Ghana. Zijn NGO CPYWD kan dit regelen. Er hoeft slechts een brief opgesteld te worden, zodat wij geïntroduceerd kunnen worden bij CPYWD. Op papier zullen we voor hem werken, maar niet in de praktijk. Voor de zekerheid hebben wij voor mister Jacco copieën gemaakt van alle documenten die destijds nodig waren voor de verblijfsvergunning (en dat was een heel pakketje: Application for the grant of work/residence permit NorGhaVo van het Ministerie van Binnenlandse Zaken; Application form for issue/renewal of residence permit van de Ghana Immigration Service; politierapport; medisch rapport; letter of recommendation of the Department of Social Welfare; Certificate to commence business; Certificate of Incorporation; Regulations of a Company limited by Guarantee; Copies passport and cv; pasfoto's; bankbescheiden waaruit blijkt dat je kunt voorzien in je eigen levensonderhoud enz. enz. enz.). We troffen elkaar op kantoor van mister Jacco (aangrenzend aan het huis waar wij de eerste 2 jaar hebben gewoond) en we boften.....binnen enkele dagen moest hij toch naar Accra en hij zou voor ons meteen naar de Immigratiedienst gaan met een hele envelop vol met papieren. Uit naam van zijn NGO, genaamd CPYWD Ghana (Community Partnership for Youth and Women Development Ghana), had hij een nieuwe brief gemaakt voor de Immigratiedienst in Accra, voor het Ministerie van Binnenlandse Zaken in Accra en voor de Social Welfare in Tamale (laatstgenoemde was namelijk verlopen). We hebben er alle vertrouwen in dat het mister Jacco/ mister Jacob gaat lukken om dit te regelen. Als mister Jacco concreet op 16 november op de Immigratiedienst in Accra is en vraagt naar onze contactpersoon Joshua, krijgt hij te horen dat deze is overgeplaatst. Een nieuwe contactpersoon dus (Charlotte). Aanvankelijk was al het 'paperwork' in orde, maar.......de Immigratiedienst had Jacco laten weten dat wij 2000 cedis moesten betalen voor onze residencepermit (workpermit is gratis). Toen Jacco ons dit telefonisch liet weten, konden we dit nauwelijks bevatten. Wij hebben in het verleden slechts 400 cedis hoeven te betalen voor een residence permit. De eerste keer hebben wij deze 400 cedis in Accra betaald en de tweeede keer hebben wij hetzelfde bedrag betaald in Tamale. Jacco was blij met deze informatie en zou verder gaan met zijn 'investigation'. Telefonisch was er geregeld contact tussen hem in Accra en tussen ons in Tamale. Het schoot niet echt op. Degene die de exacte prijs zou weten was 'on break', maar keerde vervolgens niet meer terug. Mister Jacco heeft uren gewacht. De volgende dag...een nieuwe poging. Hij liet weten dat er waarschijnlijk weer sprake was van 'bribing'. Nee toch, toch niet opnieuw corrupte praktijken? In ieder geval wilde mister Jacco niet terugkeren naar Tamale zonder een bewijsstuk in handen te hebben dat de aanvraag is ingediend. Hierna deed men moeilijk over het politierapport (VOG-verklaring). Dit is het enige document dat in het Nederlands is en men wilde dat dit vertaald zou worden in het Engels. Wij lieten mister Jacco telefonisch weten dat er helemaal onderaan het formulier een paar regeltjes in het Engels staan vermeld onder het kopje 'good conduct'. Dan moet het toch duidelijk zijn? De betreffende 'officer' vond echter dat de woorden 'good conduct' niet duidelijk te lezen waren. Nou ja zeg, de copieën die wij hadden meegegeven waren van goede kwaliteit. Men zocht echt 'spijkers op laag water'. In ieder geval wordt het vertaald door een tolk-vertaler op verzoek van de Immigratiedienst in Accra. Opmerkelijk is dat het originele Nederlandse politierapport zich gewoon bevindt in het dossier op het kantoor van de Immigratiedienst. Men weigerde echter om dit dossier erbij te halen. Deze taak zou onmogelijk zijn om uit te voeren.....Krijg nou wat...! En dan de volgende hobbels: Bij de aanvrage dient nog een extra brief te worden toegevoegd van de Social Welfare en bovendien moet mister Jacco nog een aanstellingsbrief maken waaruit blijkt dat wij vrijwilligerswerk verrichten (op papier) voor CPYWD. Tenslotte werd er nog gevraagd om copieën van onze diploma's, maar die liggen op de zolder in Venlo..........dus dat laatste zullen ze ons dan wel schenken. Voor wat betreft de 'bribing'-praktijken: Wij lazen dat in de lijst van de 180 meest corrupte landen van de wereld, Ghana op de 69e plaats staat! Dat zegt dus wel iets! Eind november/begin december zal collega Elisha van CPYWD wederom terugkeren naar Accra.

Over de container-issue mailen we weer met NorGhaVo Ghana. Alle opties worden bekeken. Het duurt allemaal erg lang. Voordat het transport kan worden geregeld, moet eerst het paperwork in orde zijn. Wij hebben sterk de indruk dat Musah de boel met opzet vertraagt om ons te pesten. Zoals eerder gemeld hebben wij de toestemming van alle 'hoge pieten' om de containers te transporteren naar de plek die wij voor ogen hebben, zijnde het naai-atelier van mister Halilahi. Het enige dat de chief (het stamhoofd) wil is de aanwezigheid van een NorGhaVo-lid op het moment dat wij de containers meenemen en daar zit nou net het 'katje'. Musah van NorGhaVo gaat niet met ons mee (en de andere twee, zijnde Alex en Peter....nou ja, zij lijken van de aardbodem verdwenen te zijn. Alex is altijd in Navrongo and Peter is constant 'on travelling'). Musah blijft zeggen dat hij eerst het papierwerk in orde wil maken voordat begonnen kan worden met het daadwerkelijke transport. Maar hoe kun je een 'agreement' opstellen als je het niet met elkaar eens bent? Résumerend: Wij zijn niet accoord gegaan met de opties A en B die NorGhaVo Ghana ons heeft voorgesteld, te weten: Optie A (containers weliswaar naar mister Halilahi, maar onder belachelijke voorwaarden, mister Halilahi kan geen stap meer verzetten zonder dat NGV Ghana in z'n nek zit); Optie B (containers gaan naar een reeds bestaande organisatie met ervaring in training voor needy girls, maar hier is nooit met ons over gesproken). Ons voorstel: Wij hebben 4 opties in gedachten, maar leveren deze opties één voor één aan (we willen niet meteen al ons kruit verschieten). Als NGV Ghana antwoord heeft gegeven op onze 1e optie, dan zullen wij komen met onze 2e optie en daarna met onze 3e en 4e optie. Onze 4 opties zijn achtereenvolgens:

Optie 1: Containers schenken aan mister Halilahi als gift, zonder condities (is ook wens van de hoofd-sponsoren). Echter: In geval van vroegtijdig overlijden van mister Halilahi, bestaat de kans dat familie de containers opeist (in dat geval zou een clausule ingebouwd kunnen worden om dat te verhinderen);

Optie 2: Condities van option A van NGV Ghana terugbrengen met 50%: Alleen kopje 1 en 2 blijven gehandhaafd, zijnde agreement en ownership; maar kopje 3 en 4 moeten weg, zijnde involvement of NorGhaVo Staff; Time and resource and Reliability.

Optie 3: NorGhaVo Nederland of Ben en Dees kopen de containers. In het laatste geval kopen wij de containers op persoonlijke titel. Hopelijk is NGV Ghana wel bereid om de containers aan ons te verkopen, maar daar ligt dan misschien een taak voor NGV Nederland. Aangezien de kans bestaat dat NorGhaVo Ghana niet aan ons wil verkopen, zouden wij het geld aan mister Halilahi kunnen geven en dus laten voorkomen dat mister Halilahi de containers koopt in plaats van wij. 

Optie 4: Zaag de containers maar in 100.000 stukken!!!!! 

Aangezien we dus helemaal niet vooruitkomen, denken we erover om helemaal alleen naar de chief te gaan en hem nogmaals uit te leggen dat het te zot voor woorden is dat de containers al maandenlang niet worden gebruikt voor het doel waarvoor ze zijn gebouwd, namelijk: Kansarme meisjes helpen. Ook overwegen we om nog eens te gaan praten met de Chairman van de School Management Commitee (die tevens bij de Assembly iets te zeggen heeft). Deze man heeft ons de grond gegeven op Lameshegu. Het contact met hem is een beetje verwaterd, aangezien hij een maand in Amerika is geweest, maar we kunnen die draad natuurlijk weer oppakken. We zouden hem voor kunnen stellen om samen naar de chief te gaan. We hopen echt dat er eind van deze maand een opening te zien is in deze hele netele kwestie. Als het aan Ben ligt, dan houdt hij de container-issue voor gezien, maar Dees wil het resultaat zien....onze containers op de plek die wij prefereren! Feit is wel dat wij beiden geen stap meer binnen zetten op het NorGhaVo-kantoor; er wordt nog slechts gecommuniceerd via de mail. Maar dan.......komt er toch een bericht van NorGhaVo Ghana over onze optie 2 (condities terugbrengen). Achteraf bleek dat onze voormalige huisbaas mister Jacco had gesproken met Musah en hem had geadviseerd om het 'paperwork' te bespoedigen en het ietwat meer 'social' op te stellen. Toen wij dan ook de 'draft agreement' per mail ontvingen moesten we inderdaad constateren dat het enigszins socialer van aard was. Het viel ons in ieder geval op dat het overdreven formele een beetje verdwenen was. Er gloorde dus hoop! Wij gaven onze feedback op de 'draft agreement' en iedere dag was er volop mailverkeer tussen Musah en ons. We maakten vorderingen! Er zat schot in de zaak! Onderstaand het eerste concept van de agreement cq. MOU:

MEMORANDUM OF UNDERSTANDING BETWEEN NORGHAVO AND HALILAHI ….. OVER THE USAGE OF TWO METAL CONTAINERS AND OTHER MATERIALS FOR THE NEEDY GIRLS TRAINING PROJECT

INTRODUCTION
The MOU is to clearly define terms and conditions binding the collaborative relationship that exists between NorGhaVo and the skill training professional. It spells out the agreed roles and responsibilities as well as rights of parties concerned and serves as the primary reference document for the relationship between NorGhaVo and the skill training professional including any other individual(s) or outfit(s) who has a stake in the realization of the purpose of developing the Needy Girls project.

OBJECTIVES OF THE PROJECT
This project is geared towards improving the standard of living of needy girls in society. This will be done through skill and vocational training programs and the provision of start up capital so as to enable the girls who have acquired the knowledge and skill set up themselves economically.

PROJECT BENEFICIARIES
The beneficiaries of the projects are needy girls who are identified from communities within the Tamale Metropolis.

TRAINING
Needy girls shall be trained in the areas of sewing, hairdressing, and batik, tie and dye. Professionals in the training areas will be identified and contracted to give training to t he needy girls. The needy girls shall be attached to the professional who will train them alongside other girls who are recruited by the trainer on his training program.

DURATION OF TRAINING
The period of training for any budge of the trainees shall be …..(2years)

Trainees will be examined at the end of the training period before they are passed out. Any trainee who performs bellow standards will have to continue the training for a determined period before she can be passed out.

To realize this project two of NorGhaVo's volunteers raised funds and constructed three metal containers for the purpose of making available a place where skill training can be given to the needy girls. Funds for the construction of these three metal containers were provided by donors in The Netherlands though the efforts of Ben Staarink and Desiree Pleumeekers, who have been serving as volunteers of NorGhaVo for the past 3 years.

To realize the dream of giving skill training to the needy girls, NorGhaVo decided to enter into this agreement with Mr. Halilahi …… to give professional skill training in the area of sewing to the needy girls.

The following terms and conditions are to govern the partnership.

By the signing of this agreement NorGhaVo has agreed to the following

• To release two metal containers for use by Halilahi for the purpose of giving training to the needy
  
• NorGhaVo shall ensure that the containers are periodically maintained by the user.
  
• NorGhaVo shall endeavor to provide material necessary for their training of the needy girls to be accomplished
  
• NorGhaVo shall have the right to pay periodic monetary visits to the shops without prior knowledge of the trainer.

This 'partnership' deal spans a period of two years at which expiration the contractor (NorGhaVo) would determine whether to extend the contract or not.

1. By the signing of this agreement it means Halilahi has agreed to partner with NorGhaVo to train needy girls who are recruited into the Needy Girls Project. It must be ensured that all needy-girl trainees are given fair treatments. Under no circumstance shall the trainees recruited by the trainer be treated better than the needy-girl trainee.

2. Halilahi shall ensure that the containers are kept in good conditions and maintained. No fee is charged for the usage of the containers by the trainer (Halilahi). Halilahi shall be responsible for any damages caused to the containers due to his negligence or the negligence of his trainees.

3. Halilahi shall inform NorGhaVo on the performance of each trainee under the program. This means that Halilahi shall update NorGhaVo on the performance of each trainee. This does not have to necessarily be written. The report could be verbal.

4. Halilahi shall occupy …. (state the number) metal containers, where he will training the needy girls including others girls who are recruited by him under his usual training program. In this containers are the following materials and tools are available for use.

Haven been requested to make available to the project a portion of land for the location of the containers, the leadership of Lamashegu Primary School and the Parent Teachers Association of the school has accepted and agreed to release a portion of the school land for the operation of the project.

• That the authority of the Lamashegu Primary School will not eject the containers without adequately preinforming NorGhaVo.

Amendment can be made to this agreement at any time to ensure efficient and effective running of the project.

Sign: ………………………………
NorGhaVo (The National Coordinator)
Name: ………………………………
Date: ……………………………….

Sign: ………………………………
Halilahi ( Taylor )
Name: ………………………………
Date: ……………………………….

Sign: ………………………………
(Volunteers, NorGhaVo)
Name: ………………………………
Date: ……………………………….

Sign: ………………………………
(Lamashegu Primary School)
Name: ………………………………
Date: ……………………………….

In het concept zagen we dat NorGhaVo Ghana zou proberen om materialen te gaan verschaffen aan mister Halilahi t.b.v. de 'needy girls'. Een prima idee en we gaven NorGhaVo Ghana dan ook een compliment. Maar......tot onze grote verbazing en ergernis kregen we al snel te horen dat deze kostenpost betaald zou moeten worden uit fondsen die Ben en Dees wel zouden gaan werven in Nederland. Nee dus.......Blijkbaar dringt het zelfs bij NorGhaVo Ghana niet door dat wij zijn gestopt met fondsenwerving.

Op 16 november om 14.00 uur vond er een vergadering plaats op Lamashegu, samen met de Chairman van de School Management Committee, met Musah van NorGhaVo Ghana en met mister Halilahi. Een vergadering met ergernissen: Allereerst begon de meeting natuurlijk veel later dan gepland. Verder had mister Halilahi zich niet 'ingelezen' en verscheen Musah van NorGhaVo te laat. Musah liet weten dat hij inhoudelijk niet meer wilde ingaan op de MOU, maar dat hij nog slechts met de voorzitter van de school wilde praten. Laatstgenoemde liet ook op zich wachten. Na verschillende telefoontjes onzerzijds kwam hij dan eindelijk opdagen om vervolgens weer bijna meteen weg te gaan. Gelukkig maakte hij wel een afspraak met Musah. Toen de man wegging fluisterde ik (Dees) hem nog even in dat NorGhaVo altijd bezig is met 'delaying and postponing'. Ik vroeg hem dan ook Musah te activeren. De overeenkomst op papier was in orde....dus laten we nou ondertekenen en het transport gaan regelen.....! Uiteindelijk toch nog inhoudelijk ingegaan op de 'draft agreement' en wij hebben Musah verschillende keren op het hart gedrukt dat het voor ons belangrijk is om de containers op de plek te zien die onze voorkeur heeft. 'Gaat dat nog lukken Musah voor Kerstmis dit jaar? Er is immers nu toch 'common ground'?! (zoals hij dat altijd noemt). Een cynisch lachje was het antwoord......

In het weekend komt compound-boy Hudu altijd en we bezoeken vaak mister Halilahi in Lameshegu en de meiden in hun shop.

Mister Halilahi is een hele goede vriend van ons en is een druk baasje. Deze master sewing heeft niet alleen meer dan 50 kansarme meisjes onder zijn hoede op zijn naai-atelier, hij is ook net gestart met een 3-jarige opleiding 'Industrial art'. In het weekend volgt hij tevens nog computerlessen. Bovendien heeft hij een gezin (vrouw en 2 zoontjes). Of dit nog niet genoeg is, liet hij weten dat hij binnenkort op radio Reach te beluisteren zal zijn (De Tamale Polytechnic Homeradio). Hij gaat daar fungeren als 'microphone controller' en grijpt deze kans o.a. aan om zijn naai-atelier te promoten (en zo liet hij weten...om mister Ben en madam Dies te greeten...!) Ook maakt hij onderdeel uit van een Tailors Association (en deze mensen kennen wij inmiddels ook allemaal) en deze club heeft ook altijd vele bijeenkomsten, vergaderingen, graduations e.d. Aangezien mister Halilahi gedurende de hele week druk bezet is, moeten dit soort activiteiten naar het weekend verschoven worden. Verder heeft deze man een groot soiaal hart. Hij liet ons weten dat er dagelijks een meisje het naai-atelier passeerde, dat met een schaal op het hoofd richting markt liep. Nou wemelt het hier natuurlijk van de kinderen en jonge meisjes die met een schaal op hun hoofd richting markt lopen om allerhande goederen te verkopen, maar op de één of andere manier was dit meisje hem extra opgevallen. Toen hij haar aansprak, bleek het een weesje te zijn, dat in ruil voor onderdak en eten bij 'relatives' hard moest werken. Mister Halilahi kon dit niet aanzien en samen met de overbuurman van het naai-atelier werd afgesproken om dit meisje te helpen en tevens om haar de mogelijkheid te geven om het sewing-vak te leren. Ook Ben en ik zullen onze bijdrage leveren. We hebben het meisje al ontmoet en zij blijkt Rama te heten. Binnenkort zullen we op hutjesbezoek gaan om kennis te maken met de 'caretakers'. Misschien maakt bovengenoemd beeld ook duidelijk dat wij heel graag onze containers op zijn werkplek willen hebben. Hoe druk mister Halilahi ook is, dit weerhoudt hem er niet van om op zaterdagmiddag tijd te maken om met ons te socializen en te bomen over de toekomst van de containers. Er wordt heel wat gebrainstormd en vele plannen passeren de revue. Iedere keer als hij onze ideeën deelt, laat hij weten: 'It's a laudable idea'. Dit is zo'n beetje zijn stopwoordje geworden. Ook liet hij weten dat hij graag het project NCCELP wilde zien. Deze werkplek van Dees bevindt zich op de Tipoli-campus, vlakbij de school waar mister Halilahi zijn industriele vormgeving volgt. En dan krijgen we op een zaterdagmiddag goed nieuws te horen.......Op zeer korte termijn zal mister Halilahi een aantal Kayayoo-girls uit Accra toebedeeld krijgen. Dit gebeurt via de NRCC: Northern Regional Coordinating Council. Voor de hele Northern Region heeft de overheid 800 Kayayoo-girls de mogelijkheid gegeven om terug te keren naar het noorden en de Kayayoo-praktijken in Accra de rug toe te keren. Er zullen 60 meisjes naar Tamale komen die verdeeld zullen worden onder de Tailors Association en dus ook onder mister Halilahi's naai-atelier. Mister Halilahi zal deze meisjes gedurende een half jaar een stoomcursus geven. Na deze 6 maanden zal hij een aantal meisjes selecteren die bij hem het sewing-vak mogen leren. De andere meisjes zullen uitstromen naar andere plekken, waar zij weefster of kapster kunnen worden. Het moment waarop de Kayayoo-girls uit Accra arriveren komt wellicht bijna tegelijkertijd met het transport van onze containers naar Lamashegu. Fantastisch!!!! Onze containers zullen op deze plek dus prima tot hun recht komen. Wij zijn ontzettend blij en kunnen niet wachten totdat het moment daar is. Onze containers die gebruikt gaan worden voor de echte needy girls, waaronder de Kayayoo-girls uit Accra. Zo hadden we het altijd in ons hoofd.. De cirkel is dan rond. Op het moment dat de Kayayoo-girls zullen arriveren, zal ook de radio aanwezig zijn. Waarschijnlijk krijgen wij ook een rol toebedeeld als het gaat om het geven van een interview.

De meiden in hun shops: De sponsoren in Nederland hadden ons gevraagd naar het wel en wee van de 9 meisjes die nu in hun eigen shop zitten. Zij lieten ons weten dat wij de dames konden 'supporten' middels het aanschaffen van extra materialen en/of een maand geen lening terugbetalen. Uiteraard zouden wij slechts diegenen belonen die serieus waren. Wij stelden dan ook 3 criteria op, waarvan wij zeker wisten dat de sponsoren zich hier in konden vinden. De meiden zouden moeten voldoen aan minstens 1 van de volgende 3 criteria, te weten: 1. Is de shop open? M.a.w.: Laat het meisje een min of meer actieve werkhouding zien? (voor zover je daarvan kunt spreken in Ghana). 2. Betaalt het meisje regelmatig de lening terug? 3. Heeft het meisje wellicht in haarzelf geïnvesteerd, middels het volgen van extra training? (en deze kosten dus zelf betaald). Nou, we bezochten in oktober en november dus alle 9 dames en zie hier het resultaat: Weefmeisje Asia voldeed aan optie 1 en werd verblijd met weefmaterialen. Kapster Azara voldeed aan optie 1 en werd verblijd met kappersattributen. Naaister Suhayini voldeed aan optie 3 en eigenlijk ook aan optie 1, aangezien een zus haar honneurs in de shop waarneemt gedurende de tijd dat Suhayini extra training volgt bij mister Halilahi. Zij werd dan ook verblijd met naai-attributen. Weefster Salamatu voldeed aan optie 2 en werd verblijd met weefmaterialen. Kapster Adam Rafia voldeed aan optie 3 en werd verblijd met kappersspullen. Kapster Akiti viel buiten de prijzen. Zij loopt tegenwoordig met een schaal sinasappelen op haar hoofd. Kapster Rabbie heeft het ook af laten weten en heeft haar heil gezocht in het verkopen van bananen. Weefmeisje Hadidja valt ook buiten de boot; zij is zwanger geraakt. Naaister Hawa voldoet ook niet aan de 3 criteria. Tsja...... we zitten nu eenmaal in het noorden van Ghana en dat is het armste gedeelte van het land. De werkloosheid is hier extreem hoog (50 tot 70%); inflatie 20% op jaarbasis en de klanten van onze meiden.......ach... dat zijn de notoire wanbetalers die niet betalen voor de diensten die de meiden leveren. Je kunt je voorstellen dat het in deze setting erg moeilijk is om te overleven. In ieder geval: 5 van de 9 meisjes konden we een financiële opsteker geven, middels het kopen van extra materialen.

De tijd van de bushfires is weer aangebroken en het regenseizoen is voorbij. De Harmattan is net begonnen. De climax van het droge seizoen duurt nog even. (Maart).

Kikkers en sprinkhanen op de compound………een dood mini-krokodilletje op de compound……(althans zo zag ie eruit volgens Ben)……..Navraag bij Hudu leerde echter dat het een kameleon betrof. Verder vertelde Hudu dat hij vroeger als kind lezards en ratten had gegeten......The meat is very sweet; we fried it and chopped!!!....

Als onze microfinancieringsdeskundige Ishmel de communities ingaat om de terugbetalingen van de leningen op te halen, dan zou het niet meer dan normaal zijn dat onze meiden hiervan een betalingsbewijs zouden krijgen. Verschillende keren hebben wij dan ook tegen Ishmel en tegen NorGhaVo Ghana gezegd dat men een bonnenboekje moet kopen (omgerekend 45 eurocent). Nog steeds was dat niet gebeurd. Ook de 'caretakers' van de meiden hadden geklaagd. Zij wilden een bewijs van betaling.... en terecht.....Aangezien niemand actie ondernam, hebben wij maar weer dat boekje gekocht en aan Ishmel gegeven. Het niet uitschrijven van kwitanties kan erop duiden dat transparantie, verificatie en controle ver te zoeken zijn in de financiele administratie van NorGhaVo Ghana. Bij ons roept het in ieder geval vraagtekens op. Wij hebben dit gerapporteerd aan NorGhaVo Nederland.

Fungeren als brug.....Wij kennen hier in Tamale een Togolees die erg goed kan koken. Zijn droom is om voor zichzelf te beginnen, maar ja......geen geld. Op dit moment werkt hij dan ook in een hotel. Hij kan niet alleen goed koken, hij heeft ook managementkwaliteiten en een goede visie. Eigenlijk wil hij switchen van baan. Verder kennen wij in Tamale een jonge knaap (Samiwu) die in het verleden les gaf op de computerschool van NorGhaVo en sinds kort de switch heeft gemaakt van computers naar horeca. Op het Cultureel Centrum (waar veel blanken komen) is een restaurant gevestigd (waar veel NorGhaVo-vrijwilligers komen), genaamd Sparkles. In het verleden werd Sparkles gerund door Desmond (Board member van NorGhaVo), nu heeft o.a. Samiwu de leiding in handen. Toen wij daar een keer een hapje gingen eten, vertelde hij ons over de startproblemen. De link was snel gelegd. Misschien kon onze Togolese vriend iets voor Samiwu betekenen? Telefoonnummers werden uitgewisseld en er werd contact opgenomen. Wat het resultaat ook mogen worden, het was leuk om weer als bruggenbouwers te kunnen fungeren.

Veel moslims gaan naar Mekka. We zien veel vliegtuigen overvliegen. Men vertrekt vanuit airport Tamale. Van daaruit wordt er naar Accra gevlogen en gaat het verder richting Mekka, alwaar de jaarlijkse bedevaart plaatsvindt voor moslims vanuit de hele wereld. Dit jaar gaan er 2700 Ghanese moslims naar Mekka. (23-27 november 2009).

In Tamale is men bezig om kinderen tussen de 3 en de 6 jaar in te enten (meningitis, mazelen, polio). Aangezien er geen registratie is, komt er gewoon iemand aan de deur en vraagt of je kinderen hebt in een bepaalde leeftijdscategorie. Op het moment dat er iemand bij ons aan de poort stond, waren wij niet thuis. Op de poort was met krijt geschreven.....U4. Misschien de registratie voor: Niet thuis?!

In het weekend van 14 en 15 november heeft Hudu de tuin onderhouden. Een hele klus! En zeker in die vreselijke hitte! Maar ja....Een Afrikaan verdraagt waar een westerling klaagt! In datzelfde weekend zagen wij plotseling dat onze kippen stokstijf op de compound stonden. Roerloos...akelig! Een teken dat er iets niet in orde is! Navraag bij Hudu leerde dat er waarschijnlijk sprake is geweest van 'a frog, a lezard or a snake'. Laten we hopen dat het niet de laatste variant was. En dan....Oh onze Hudu is funny......zomaar out of the blue laat hij weten dat ons kuiken Lieve geen 'female one' is, maar een 'male one'. De naam Lieve wordt dan ook gewijzigd in: Boy!

Onderstaand: Kip Froukje met kuiken Boy (Lieve bleek 'a male one' te zijn!)

17 november: We gingen met Suhayini naar Kabsad Hospital. 'Onze' Suhayini (naaister) kampt met gezondheidsproblemen. Zolang wij haar kennen (ruim 3 jaar) heeft zij last van haar benen. Soms heeft ze erg veel pijn en kan bijna niet meer lopen. Op zulke momenten ligt ze de hele dag thuis, in haar hutje, op de grond. Op een gegeven moment liet zij ons weten: 'I will follow you to the Netherlands, so that I can go to a good hospital'. Dat dit geen optie is, moge duidelijk zijn, maar……we konden haar natuurlijk wel meenemen naar de privékliniek in Tamale waar wij altijd komen. Wij hadden hierover al een balletje opgegooid bij dokter Kabir van het Kabsad Hospital en hij liet weten: 'No problem, bring her'. Suhayini was erg blij dat we naar dit ziekenhuis gingen. Normaal gesproken moet zij haar toevlucht nemen tot 'local treatment'. Suhayini keek haar ogen uit in de privékliniek, maar was ook erg gespannen en wist niet wat haar allemaal te wachten stond. Wij probeerden haar zoveel mogelijk gerust te stellen. Dokter Kabir liet een algemeen bloedonderzoek doen. Uitslag: Malaria, tyfus en bloedarmoede. Diverse medicijnen werden voorgeschreven, inclusief 2 injecties voor de malaria die ter plekke werden toegediend. Voor Suhayini was het allemaal erg veel: Met 2 witten in de auto naar een mooie privékliniek in Tamale, waar alle registers voor haar werden opengetrokken: Consult, lab-onderzoeken, medicijnen, dure rekeningen enz. enz. Het duizelde haar gewoon......Tenslotte: Wij waren toch wel opgelucht dat haar aandoeningen geen chronisch karakter hadden, want dan had het meiske een probleem gehad. Wie zou dan namelijk de medicijnen betalen als Ben en Dees definitief uit Tamale zouden zijn vertrokken? Toch wilden we ervoor zorgen dat toekomstige medische kosten op een andere wijze zouden kunnen worden betaald. In principe kan elke Ghanees tegen betaling een insurance card krijgen. Met deze kaart kan hij of zij een ziekenhuis bezoeken (maar geen privékliniek). Suhayini had weliswaar in het verleden zo'n kaart gehad, maar deze was verlopen. Voor een nieuwe kaart was geen geld. Kosten van een nieuwe kaart: 10 cedis of tewel 5 euro, geldig voor een periode van 5 jaar. Dit probleem werd meteen opgelost. Echter.....na een week was Suhayini nog steeds niet gestart op het naai-atelier van mister Halilahi (op werkdagen), noch in haar shop (op zaterdag). Wij lieten haar dan ook weten dat het nu toch wel weer tijd was geworden om de sewing-draad op te pakken. Maar......Suhayini zag dat toch een beetje anders. Zij liet ons weten dat de dure medicijnen helemaal niet hadden geholpen. Zij had haar toevlucht weer genomen tot 'local treatment' en dat had ervoor gezorgd dat ze zich een stuk beter voelde. Zij was alweer voor 80% 'de oude' en zou op korte termijn weer gaan starten op haar werk. Zo zie je maar weer.........

20 november: De baby van kapster Akiti (Mandea) werd 1 jaar. Aangezien wij het telefoonnummer hebben van haar vader, belden we hem op om hem te feliciteren met de verjaardag van z'n kleinzoon. Erg ongebruikelijk! Men weet niet eens dat het kind die dag jarig is! De verrassing was dan ook groot.....and thank you for your concern......Tsja....verjaardagen gaan bij de Dagomba's (de grootste bevolkingsgroep hier in het noorden) geruisloos voorbij.

20 november: De link is down.......geen internetverbinding.......a general problem....... Lastig! De oorzaak bleek in Accra te liggen. Ook de dagen daarna was het 'struggelen' op de digitale snelweg. Later kregen we een andere variant te horen: Er zou een breuk zijn in de kabel van de glasvezel en men was bezig om dit te onderzoeken. Dan laat men weten dat er te weinig koper in de kabel zit en dat wij de enigen zijn met dit probleem. De laatste variant was: 'The problem is in Kumasi'. In 5 regio's zou men aan het 'sufferen' zijn. Hoe het ook zij: Wel internetverbinding, geen internetverbinding.......

21 november: PTA-meeting (PTA: Parents Teachers Association) op Cambridge Garden Academy. Vergadering op school op zaterdagmorgen om 8.00 uur. Subject: Effective teaching and learning and discussion about a computer-lab. Ik kreeg de notulen van de vorige vergadering onder ogen (20 juni) en las daarin o.a. het volgende: The Chairman asked to know from the school about the performance of the French Teacher. The Headmistress said her performance was very satisfactory and that parents would be the better judges based on what they hear from their wards!

En dan….op zondagmorgen een telefoontje van een bezorgde, meedenkende Hudu:....... 'Master, they locked the pipe in the whole area, so use the pump'……. Dan weten wij alweer genoeg. De watercompany levert geen water meer. Aangezien wij gelukkig een grote polytank hebben, kunnen we (als we elektriciteit hebben), het water oppompen en zo onze tank van 2000 liter water vullen.

22 november: Een wedding......Wij waren uitgenodigd door Taiba om het huwelijksfeest van één van haar 'junior sisters' bij te wonen. Op zondagmorgen dus.....op naar de wedding! Even om het plaatje te schetsen: We hebben het over de moslimcultuur en we hebben het over een islamitische bruiloft. De vader van Taiba heeft 6 vrouwen en 16 kinderen. Taiba is nummer 5 in de rij. Bij 1 vrouw heeft haar vader 8 kinderen, bij 1 vrouw heeft hij 3 kinderen, bij 1 vrouw heeft hij 2 kinderen en bij 3 vrouwen heeft hij 1 kind. Taiba heeft 15 halfbroers en halfzussen. Dit was niet onze eerste islamitische bruiloft, dus wij wisten wat we konden verwachten: De bruidegom is afwezig en de bruid zit als een 'versierde kerstboom' op een bed. Iedereen komt haar bewonderen en.......

	Onderstaand: Taiba met haar halfzussen. (Taiba staat helemaal links).

iedereen gaat met haar op de foto. Natuurlijk ging Taiba zelf ook op de foto (samen met haar jongste dochtertje Zenab). Taiba vond het geweldig om 2 witten te tonen aan haar familie. Halverwege de dag verruilde de bruid haar eerste outfit voor een andere outfit. De hele familie had gekookt: Banku en rijst. Alle familieleden droegen dezelfde kleding.

Aangezien Taiba naaister is, had zij een hele serie jurken mogen maken. 's Middags even socializen op ons oude 'stekkie'. Even teruggaan naar Kpaluu Junction, de plek waar wij de eerste 2 jaar hebben gewoond. Even kletsen met Job, Batischu, Eddy, Evelyne etc. Maar ook spraken we met mister Jacco over onze verblijfsvergunning.

Toen wij in augustus 2006 in Ghana arriveerden, ontmoetten wij de Nederlandse Carina, die vanaf die tijd regelmatig is teruggekeerd richting Ghana. Gedurende de afgelopen jaren is het contact altijd in stand gebleven. (Dit had ook te maken met de afronding van haar SPH-opleiding). Samen met haar Ghanese vriend Jahlove heeft zij een project in Tamale. Inmiddels is Yahlove ook 3 maanden in Nederland geweest en dat was uiteraard een bijzondere ervaring.

Een triest verhaal: Het komt helaas regelmatig voor dat leerkrachten op overheidsscholen er een potje van maken. Hoewel zij op de loonlijst staan, komen ze niet opdagen. (Deze mensen worden 'ghost-persons' genoemd). Aan het einde van iedere maand gaan ze wel naar school om hun geld op te halen. Zij betalen het hoofd van de school dan smeergeld en deze zwijgt verder. Dan gaan ze weer naar huis.... Dus: Wel salaris innen, maar nooit lesgeven!

Soms ben je weer even terug in Nederland, al was het maar om vanuit Ghana het tuinonderhoud van ons huis in Venlo te moeten regelen. De ex-huurder was nalatig geweest als het gaat om o.a. het tuinonderhoud. Ook andere zaken zijn nog steeds niet naar tevredenheid opgelost. Via de rechtsbijstandverzekering wordt aandacht geschonken aan deze kwestie. We vroegen dan ook aan onze tuinman om het nodige snoeiwerk te verrichten. Gelukkig is dit inmiddels geschied en ziet de tuin er weer goed onderhouden uit. Er is nog steeds geen nieuwe huurder. Er hebben zich weliswaar enkele kandidaten gemeld, maar zij waren in onze ogen niet geschikt en bovendien kwam de periode niet overeen.

Wij lazen dat er voor de Ghanese kust olie is gevonden. Blanken worden gevraagd om in deze advies te geven, als het gaat om organisatie, ontwikkeling, management en verder verloop van de olieboringen. Ghanezen hebben geen enkel vertrouwen in zichzelf en denken altijd dat de witten het beter weten. Dit zit erg diep geworteld. Bovengenoemde is slechts een voorbeeld, maar je ziet het overal in de samenleving.

Goed nieuws: Dankzij een Nederlandse sponsor kunnen wij het project NCCELP financieel helpen middels het aanschaffen van lesmaterialen voor de kansarme kinderen. Op 25 november kochten we leerboeken Engels, wiskunde, science, maar ook vele exercise-books en notebooks, pennen, potloden, gummen, puntenslijpers enz. enz.

Onderstaand: Mister Ramzy kiest een lesmethode.

Een dag later werd een timmerman geregeld om opdracht te geven om extra banken, tafels en een schoolbord te maken en de laatste termijn van de computer-opleiding van mister Ramzy kon betaald worden. Als klapper op de vuurpijl kunnen wij binnenkort ook nog een kind uit laten stromen van NCCELP naar een echte school. Het schoolgeld voor 2 jaar kan worden betaald. Dat is toch geweldig?! Wij hebben hiervoor een 10-jarige jongen uitgekozen, die nog nooit op een echte school heeft gezeten. Alles wat hij weet heeft hij geleerd op NCCELP. Het is een slimme, serieuze en aardige knaap. Hij weet het zelf nog niet. Begin december zullen we met mister Ramzy zijn ouders en de nieuwe school gaan bezoeken. Wij genieten hier enorm van! Of dat nog niet genoeg was, kunnen we tevens materialen gaan kopen voor de meisjes van het naai-atelier van mister Halilahi. Zoals eerder gemeld: Normaal gesproken zitten hier meer dan 50 needy girls, maar komen er binnenkort een aantal Kayayoo-girls bij uit Accra. Zij worden dan verwelkomd met materialen en met onze containers! Hoe mooi kan het zijn.....!!!! Komt het dan toch nog allemaal goed?

Slecht nieuws: Musah van NorGhaVo Ghana had beloofd dat wij in de week van 23 november de MOU zouden kunnen ondertekenen. Het is al donderdag en nog steeds is er niet ondertekend. Op woensdagavond kregen we een onaangename mail. Strekking hiervan was: De materialen die nog op Kukuo liggen (sign boards, zinc roof, wood, facing boarders, arch) worden opgeslagen op het NorGhaVo-kantoor. Wij zijn het hier niet mee eens en melden dat dit transport meteen naar Lamashegu moet plaatsvinden. Dat is toch sneller, goedkoper en gemakkelijker? Verder wil NorGhaVo de grond op Lamashegu hebben. Ook hier zijn we het niet mee eens. De grond is van de school en mister Halilahi heeft deze grond van de school gekregen. Als NorGhaVo Ghana de grond wil hebben, nou dan mogen ze gaan betalen! En tenslotte wil NorGhaVo dat de containers niet vlakbij de shop van mister Halilahi worden geplaatst, maar een eindje verderop. Ook dit hebben wij geweigerd. De containers moeten zo dicht mogelijk bij de shop van mister Halilahi komen te staan. Het hoort allemaal bij elkaar en het is één project geworden met de naam: Needy girls project. Wij krijgen de indruk dat Peter van NorGhaVo Ghana nu de boel ophoudt. Hij is een hele tijd 'on travelling' geweest en nu hij terug is, gaat hij er zich mee bemoeien. We waren bijna waar we wezen wilden...........maar bijna is niet helemaal.....dus we moeten doorgaan. We hebben contact met de chairman van de School Management Committee (degene die ons de grond heeft gegeven) en deze man is het helemaal met ons eens en begrijpt ook niet waarom NorGhaVo zo moeilijk doet. Musah heeft in ieder geval weer een meeting georganiseerd met deze man en met mister Halilahi, want............. 'I have to discuss'.......Help Musah......stop discussing......please action!!! Maar op 26 november krijgen we dan toch de MOU per mail opgestuurd ter beoordeling. Jammer genoeg lukt het niet meer om in november te ondertekenen, want Sala gooide roet in het eten. Dit moslimfeest betekende 'a public holiday'. Maar goed....hopelijk kan er dan begin december ondertekend worden. In ieder geval zag de MOU er goed uit (op enkele kleine dingetjes na). Alle 3 de containers komen op de plek te staan die onze voorkeur heeft. Twee containers zullen gebruikt worden door mister Halilahi met zijn sewing-girls. De derde container is bestemd voor hairdressing of batik tie & dye. Aangezien mister Halilahi het plan heeft om in de toekomst zelf batik tie & dye lessen te gaan geven, leek het ons het meest praktische om die derde container ook te laten gebruiken door mister Halilahi. Op die manier heb je dan waarschijnlijk genoeg aan deze ene MOU. Mocht echter de container gebruikt gaan worden door madam Mariam van hairdressing, dan zal er weer een nieuwe MOU moeten komen en dan vrezen wij dat de derde container weer lang leeg zal staan.

Toen ik vorig jaar november op zoek ging naar een baan op school, kwam ik ook terecht op een internationale school, waar ze een dag voor mijn komst iemand hadden aangenomen voor Frans. Het schoolhoofd is een aardige vrouw uit Zuid-Afrika, Céleste genaamd. Soms ontmoeten we elkaar in de stad en aan gespreksstof is dan geen gebrek. Op 25 november trof ik haar weer. En wat bleek? Had ik wellicht nog interesse in diezelfde baan? Blijkbaar was de persoon van vorig jaar vertrokken. Hoewel ik inmiddels voorzien ben, was het wel leuk dat ze nog aan mij had gedacht.

Het is Harmattan en dat betekent dat je o.a. last hebt van een droge huid. Op aanraden van de mensen hier werd shea oil aangeschaft. En dat helpt!

Er is weer een gebrek aan water. We moeten zuinig zijn met ons water. De watercompany levert niets. Er zijn tekorten in 'the whole area'. Ook de polytank is bijna leeg. Aangezien we wel elektriciteit hebben, wordt de pomp dag en nacht aangezet, zodat het water opgepompt kan worden, maar dat gaat langzaam. De bananenbomen hebben ook water nodig, maar die moeten maar even wachten. Dus: Nauwelijks water en het is bijna Sala. Als je dan een waterleverancier belt om de tank te vullen, dan is het niet zeker of hij komt. Iedereen 'suffert' dus, maar er is één uitzondering.......In onze straat woont een priester en we zagen dat de brandweer arriveerde om hem te voorzien van water. Tsja.....a reverend Father of the Catholic Church, die mag het volgens de mensen hier aan niets ontbreken!!! Wij vinden dit erg storend. De Catholic Church zorgt in onze beleving vooral goed voor zichzelf! Wij weten dat de brandweer in Tamale maar één brandweerauto heeft. Wij vroegen dan ook aan onze compound-boy Hudu wat er zou gebeuren als er brand zou uitbreken. De watervoorraad was immers afgegeven aan de priester? Hij liet weten dat de brandweerauto gevuld zou worden met slecht water om te kunnen blussen. Het goede water was uiteraard voor de reverend Father.

En dan is het Sala.....het feest van de Moslims. Op zaterdag 28 november werd dit gevierd. Echter vrijdag 27 november en maandag 30 november waren voor velen 'public holidays'. De kinderen van Cambridge hadden vrij; het NorGhaVo-kantoor was gesloten; de meiden van mister Halilahi waren ook niet op de werkplek. Zelfs compound-boy Hudu kwam een dagje eerder dan normaal, want op de Sala dag was er 'celebration'......We sit together with friends, we cook rice, we eat and we pray'.......I.v.m. het offeren van een schaap, had mister Halilahi namens de community zijn schaap even vastgebonden bij zijn shop, maar plotseling slaagde het schaap erin om zich los te maken en de benen te nemen. Alle meiden hebben de hele ochtend gezocht naar het schaap. Kortom: Iedereen was in de ban van Sala.

En op de valreep knalt er op zaterdag 28 november nog een motorbiker achterop onze auto. Ben zat alleen in de auto en was op weg naar huis. Toen Ben tegen de jongen zei: 'You damaged my car, how much do you pay me?' (lekker kort-door de bocht), liet de knaap weten: 'I don't get you'. Aangezien de bumper al verschillende deuken heeft opgelopen, is één extra deuk ook geen ramp meer. Verder veroorzaakt zo'n kleine aanrijding vaak een complete volksoploop, waarbij ideeën naar voren komen om de 'white man' geld uit zijn portemonnee te kloppen. Het zal je dan maar gebeuren dat de motorbiker plotseling schade heeft, die al aanwezig was voor de aanrijding. De snelle conclusie van Ben was dan ook: Inpakken en wegwezen. Toen Ben aan de knaap liet weten: 'It's okay', reageerde de jongen met: 'Thank you Sir'. Nu kon hij dus wel Engels verstaan!!!

Tenslotte zomaar even een weetje: Slechts 11% van de Ghanezen beschikt over een echt toilet!!!!!!

Till next month!