Maart was ook de maand waarin wij de managementcursus van Hawa regelden. Met ons vieren (Hawa, Paul, Ben en Dees) werd koers gezet richting het opleidingsinstituut: Institute for Advance Education. Het traject zal anderhalf jaar gaan duren en Hawa zal iedere middag de schoolbanken in moeten. Het wordt een combinatie van: management, accountancy, public relations, economics, law e.d. De prijs/kwaliteitsverhouding was op dit learning centre beduidend beter dan bij de eerste mogelijkheid, namelijk de Polytechnical school.
Lachwekkend is wel dat Hawa zelfs een uniform moet aanschaffen, dat alleen gedragen zal worden op de examendagen.
Dit is verplicht; discussie hierover is niet mogelijk. Ook geldt een identificatieplicht, zodat fraude wordt voorkomen.
Formulieren moesten worden ingevuld en referenties moesten worden opgegeven. Voor wat betreft dit laatste kozen we voor de 'Bank of Ghana'. Mister Mills, de bankdirekteur is tevens voorzitter van de 'Board of Directors van NFD' en 'a good friend' van Hawa. Ook wij kunnen het prima met deze man vinden. Het was dus geen enkel probleem om zijn handtekening (voorzien van vele stempels) te verkrijgen. Mister Mills draagt NFD een warm hart toe. Hij heeft bovendien het plan om de zus van Hawa (Humu die voor ons kookt), te helpen bij het starten van een eigen restaurantje (op de compound van NFD). Aan ons het verzoek om reclame hiervoor te maken onder de 'white men'. Op de menukaart zouden veel 'continental dishes' geplaatst kunnen worden! Wie weet! In ieder geval: De papieren voor de school van Hawa waren geregeld, hoewel…..er moet nog een 'admission letter' komen en de eerste termijn moet betaald worden. Dan is het zover en kan Hawa van start gaan. Maar………………………………………………………………………………………….
Ghana blijft verrassen!!!........................Je denkt dat er een juiste schoolkeuze is gemaakt, totdat Paul het tegendeel beweert. Een vriend van hem die lesgeeft op het 'Institute for Advance Education' gaf hem het dringende advies Hawa niet te laten starten. De kwaliteit van het onderwijs liet te wensen over! Nou, daar stonden we dan weer………opnieuw met lege handen………..maar Paul had al een alternatief: Business College International. De direkteur van dit instituut gaf ons een enthousiaste en gedegen uiteenzetting van het opleidingsgebeuren. Zijn manier van denken en zijn visie spraken ons erg aan.
Het klonk ons erg bekend en vertrouwd in de oren. Het leek wel een West-Europese benadering. Voor ons een hele verademing! Het bleek dat hij zijn opleiding had gevolgd bij een Amerikaans instituut in Saoedi-Arabië. Het traject dat Hawa zal gaan volgen heet: Business Administration. Dit houdt in: Marketing; Business Finance; Human Resource Management; Economics; Business Communication; Information Technology; Business law. Het motto van de school luidt: 'From our collective weakness, we derive our individual strength!!!' Hawa hoeft zich niet te vervelen de komende anderhalf jaar. Iedere dag van 14.30 tot 19.30 uur is zij 'onder de (school) pannen'; zelfs zaterdag tussen 11.00 en 15.00 uur zijn er nog trainingen.
Kortom: Na lang zoeken, hebben we dan toch de geschikte opleiding voor Hawa gevonden. Veel werk is helaas voor niets gedaan, maar het is nu eenmaal niet anders. Het zal voor Hawa een zware dobber worden. Wij kunnen haar slechts motiveren en stimuleren (en natuurlijk betalen!!!) Hoe het ook zij………..16 maart was de dag waarop Hawa begon! We zijn benieuwd!

Zoals bekend zullen we in mei 3 containers gaan plaatsen op een stuk grond dat we gekregen hebben van de chief.
Inmiddels hebben we echter geconstateerd dat de reeds aanwezige containers op dit terrein worden gesloopt en worden verwijderd. Voor ons dus een reden voor nader onderzoek. I.v.m. de festiviteiten op 6 maart (Ghana 50 jaar onafhankelijk) en de voorbereidingen voor de voetbalwedstrijden in het kader van de African Cup in 2008, wordt de stad schoongemaakt.
(CAN: Cup African Nation).
Op dit moment weten we niet of dit gevolgen zal hebben voor de plaatsing van onze containers.
Er werd dus koers gezet naar de 'ministery'; de plaatselijke overheid. Een belachelijke vertoning! Werken is niet aan de orde; iedereen zit lui, onderuitgezakt achter zijn of haar bureau; verder loopt iedereen schreeuwend in en uit.

Blijkbaar waren we niet op de juiste plek. We werden verwezen naar: City Engineers Office. Dit kantoor bevond zich op een terrein waar meerdere 'ministeries' gevestigd waren. (Social Investment Fund Municipal Office; Commission on human rights and administrative justice Northern Regional Office; Ghana Standards Board Regional Office etc.).
Al snel werd duidelijk dat we naar onze grond (achter het politiebureau) konden fluiten. Deze lokatie wordt inderdaad helemaal schoongemaakt en alle bestaande containers moeten verdwijnen. Voor ons waren er 2 mogelijkheden: Kukuo Market of Timba Market. Beide plekken werden bezocht. We kozen voor Kukuo Market. (Een plek die in ontwikkeling is). Volgens teacher Paul een juiste keuze, aangezien Timba Market tijdens het regenseizoen compleet blank komt te staan. Hawa was erg teleurgesteld over het feit dat 'onze' grond achter het politiebureau nooit voor NFD bestemd zal zijn. Ze moest erg wennen aan de nieuwe lokatie (Kukuo Market), op grote afstand van NFD. Maar………….we hebben geen keuze. Wij waren in ieder geval blij met een eerlijk advies van de deskundigen bij de 'City Engineers Office' Men verzekerde ons dat Kukuo Market een legale plek is, waar je niet weggestuurd kunt worden. Aan ons de taak om Hawa weer op te peppen!
Ook de voorzieningen ter plekke werden besproken. Hoe zit het met electra? Is er water? Moeten we de grond laten markeren? (Of kunnen we dit hout bewaren voor de stretchers en/of de containers voor de afwerking?) Moeten we property tax en business fees betalen? Moeten we betalen voor de tekening? Het zijn allemaal vragen van ons; de antwoorden hierop zijn echter niet eenduidig. Voorbeeld: De prijs van de tekening is geen vooraf vastgesteld bedrag, maar wordt met de 'natte vinger' bepaald:………. '1,5 million cedis is too much?........ OK, we make it 1 million cedis........Still too much?................OK, we will discuss it!' Onvoorstelbaar!
Bij het afhalen van de tekening sloeg jammer genoeg 'de vlam in de pan'. De prijs werd een punt van discussie en we kwamen geen stap verder. Wij (Hawa, Paul, Ben en Dees) vonden de prijs van 1 miljoen cedis (100 euro) te hoog. Teacher Paul moet voor dit bedrag meer dan 3 maanden werken!!!! De geleverde dienst was het maken van een zeer eenvoudige tekening (een copietje van een A4) en het aanbrengen van markering op onze grond. De betreffende 'officer' was een invloedrijk persoon. Vanuit zijn machtspositie was hij niet gewend om tegengesproken te worden. Die kritische Nederlanders waren lastige klanten!
De manier waarop wij frank en vrij dit kantoor binnenliepen, zegt natuurlijk iets over onze cultuur. Wij zijn niet gevoelig voor uiterlijkheden. Paul daarentegen liet zich imponeren door de aanwezige vloerbedekking en hij durfde bijna niet naar binnen.
In onze beleving was het een zeer sober kantoor; Paul echter vond het prachtig!
We deelden de 'officer' (Regional director of the Survey Department) mee dat we slechte ervaringen hadden in Ghana met 'vooruit betalen' en dat we op advies van derden voorlopig de 'hand op de knip' houden. We lieten hem voelen dat we ook wel weten dat we in deze setting 'de verkeerde kleur hebben'. (Wit is geld!) Toen we vertelden dat we hier onder moeilijke omstandigheden twee jaar vrijwillig werken voor een zeer kwetsbare groep straatmeiden, bulderde hij: 'OK; it's free of charge!'
Volgens deze man zou het feit dat wij niets willen betalen, ongetwijfeld gaan knagen aan ons geweten!!!!!!!!!!!!!!!!
Na een week was gelukkig iedereen weer 'on speaking terms'………Je moet toch verder, nietwaar? Bovendien is het beter om je energie positief aan te wenden. We benadrukten nog eens dat we een non-profit organisatie zijn (a trainingscentre without trade). Uiteindelijk werd een compromis gevonden, als het gaat om de betaling van de geleverde diensten (het maken van een tekening en het markeren van de grond). Samen met de hulp van de 'Engineers Office' werd besloten om 300.000 cedis (30 euro) te betalen. We waren blij met dit resultaat en nog blijer dat we dit 'boek konden sluiten'……………..

Het verhaal van de grond is toch echt een giller: Eerst krijg je de grond van de politie. In ruil daarvoor moet je lesmateriaal geven en vrijwilligers leveren die kunnen lesgeven op de scholen waar de kinderen van het politiepersoneel zitten. Dan hoor je dat de politie niet de 'landowner'is, maar de chief. (Politie is slechts 'caretaker'). Dus dan ga je op bezoek bij het stamhoofd.
Om de grond te krijgen, moesten we van de chief 2 dikke, oude, dode bomen laten omkappen. Na vele beloftes, excuses en maanden wachten, werd door de houthakker slechts 1 boom omgezaagd. En dan hoor je 'out of the blue' dat we die grond nooit zullen krijgen, aangezien men de hele omgeving aan het schoonmaken is en alle containers verwijderd zullen worden.
Ja, je moet er wel in blijven geloven………………….!!!!

De Canadese Sarah heeft ons deze maand nog een vrijdag geholpen op NFD. Alle documenten die inmiddels op de NFD computer staan, heeft ze gecontroleerd op correct Engels. Sarah (achtergrond politicologie) heeft samen met ons gebrainstormd over het beleid dat we nog moeten ontwikkelen. Er is 'policy' geschreven.
De laatste dag dat ze naar NFD zou komen, was ze helaas ziek. (Voedselvergiftiging). Uit naam van Sarah kwam Catharina (ook een Canadese die is uitgezonden via: One World Global Education) en gaf NFD namens hun organisatie en namens de familie van Sarah een donatie. Ontzettend attent!

Af en toe nemen we in de middagpauze 2 NFD-meiden mee naar ons huis om samen de lunch te gebruiken. Alles is natuurlijk nieuw en vreemd voor deze straatkinderen. Brood, kaas, jam, melk en fruit: Dat was erg lekker! Bouillon daarentegen vonden de meiden vies!
Maar het toppunt was: Mister Ben in de keuken, bezig met de afwas!!!!!!!!!!!!!! Lachen, gieren, brullen!
Onmogelijk in de Afrikaanse cultuur! De man wordt hier namelijk op zijn wenken bediend! Voor de meiden was het in ieder geval een 'eye-opener': Rolpatronen doorbreken!!!!!
Natuurlijk werd Hawa door ons ook eens meegenomen om de lunch samen thuis te gebruiken.

Begin maart werd lesmateriaal aangeschaft: Rekenboeken, werkboekjes om te leren schrijven, boeken voor het vak Engels, schriften e.d.
Ook werden we verblijd met boeken van derden. (Engels en Gezondheidsvoorlichting).

Humu (de zus van Hawa, die voor ons kookt), heeft het kostenplaatje voor ons eten samengesteld. Koken voor 2 witten ziet zij écht als haar baan!
In het weekend wordt op ons verzoek niet gekookt: Af en toe eens elders eten hoort er ook bij!

Dagelijks zien we rijen vrouwen achter elkaar lopen met bakken water op hun hoofd. Er zijn namelijk gebieden in de stad waar wél water is en er zijn gebieden waar water ontbreekt. Deze vrouwen lopen van het waterrijke gebied naar de plekken waar gebrek is aan water en zij verkopen dus water en verdienen hiermee hun geld.
Gemiddeld komt er bij ons 2x per week geen water uit de kraan (meestal op dinsdag en vrijdag). We kunnen dan het water halen uit de polytank die bij ons op de compound staat. We sjouwen dan emmers water naar onze veranda, waar een grote ton staat die dan vervolgens wordt gevuld. Onlangs echter werd de 'pipe' dinsdagmiddag gesloten en dit duurde tot donderdagochtend.
Over water gesproken……………..6 euro per maand contant te voldoen bij: 'Pay your waterbill here'.
Aangezien het bloedheet en kurkdroog is en iedereen last heeft van de hitte, hadden zelfs de mensen van de 'water-company'
hun kantoortje naar buiten verplaatst. Onder de boom werden de rekeningen uitgeschreven; het zadel van een bromfiets fungeerde als bureau…………….Een komisch tafereeltje!
Voor wat betreft elektriciteit: 12 euro per maand via een prepaid systeem (VRA-units opwaarderen).
Het was al maanden geleden dat 'lights-off' aan de orde was; nu echter gebeurde dit 2x binnen 24 uur.
Oh, Ghana is funny!

Inmiddels is ook Pim gearriveerd in Ghana. (Een staflid van NorGhaVo Nederland).
We hebben begrepen dat er in maart geen nieuwe vrijwilligers uit Nederland komen. Dit is de eerste keer sinds wij hier zijn.
Het moge duidelijk zijn dat Pim een druk programma had en weinig tijd, maar toch bracht hij nog een bezoekje aan ons.
Pim werd vergezeld door Alex (een Ghanees). Deze laatste komt de staf van NorGhaVo Ghana versterken. De afgelopen 2 jaar heeft hij gestudeerd aan de universiteit in Wa (Upper West Region). Het was bijzonder leuk om beiden in ons huis te ontvangen. Onder het genot van 'spijs en drank' werd gezellig 'getafeld' en gepraat.

Maartje, de Nederlandse NorGhaVo-vrijwilligster, die sinds ongeveer een maand op onze compound woont, werd een weekend opgenomen in het ziekenhuis vanwege malaria. Samen met de mensen van de compound bezochten we haar in het Military hospital. In het ziekenhuis ben je als Nederlandse vrijwilliger aangewezen op de hulp van je vrienden: Je moet namelijk zelf zorgen voor je eten, je medicijnen e.d. We maakten kennis met 2 jongens uit de NorGhaVo-januari-groep van Maartje:
Twee Belgen: Benoît en Bart.

De honden op onze compound worden regelmatig afgeranseld. Er wordt geslagen met stokken en riemen.
Hier is werk voor de Partij voor de Dieren (Nederland)!

De lessen gezondheidsvoorlichting van Femke stonden in maart in het teken van o.a. wondverzorging en verslaving.
Bovendien werden sociale lessen ingelast. Het hele programma bestond uit de volgende onderwerpen: Anatomy human body;
Family planning; Domestic violence; Self defense; Social behavior; Planning; How to handle diseases; Wounds; Character.

Net als iedereen in Europa en west-Azië, konden wij op 3 maart ook hier in Afrika de lunar eclipse (maansverduistering) zien.

De eerste zondag van maart waren onze gedachten even in Nederland en wel in Sevenum, waar een Ghana-presentatie werd gehouden door de mensen die in november j.l. tijdens hun reis door Ghana ook ons project hebben bezocht. Zelfs enkele NFD-filmbeelden ontbraken niet!

Begin maart kregen we op NFD bezoek van de programme manager van Action Aid. Deze organisatie zou wel eens iets voor NFD kunnen betekenen………………….

Na een poosje gereden te hebben met een tijdelijke nummerplaat, werd het tijd om de definitieve plaat te regelen.
Maar zo eenvoudig is dat niet. Hier in Tamale is een kantoortje dat nieuwe kentekenplaten uitgeeft. (DVLA: Driver & Vehicle Licensing Authority). Met de papieren van de douane en de verklaring van de verkoper werd koers gezet naar deze instantie. Achteraf bleek dit een hele klus te zijn, omdat de auto - geïmporteerd vanuit de USA (New York) - nu voor het eerst in Ghana op de weg komt. Ben werd constant 'van het kastje naar de muur gestuurd' en was dan ook blij dat hij werd vergezeld door de 'driver' van Francis (onze Ghanese automonteur). De hele procedure was erg omslachtig en onduidelijk. Vele formulieren werden ingevuld, ondertekend en afgestempeld. Dienstverlening en klantvriendelijkheid zijn ver te zoeken! Bovendien schiet het allemaal niet op! Uren wachten, copieerapparaten en scanners die niet functioneren, verschillende keren stroomuitval, personeel dat alleen maar weet te zeggen: 'I don't know', afwezigheid van de baas die nog een handtekening moest plaatsen, personeel dat uren lunchpauze neemt en niet meer terugkomt enz. enz. enz.
Nadat het kenteken formeel uitgegeven was, moesten de kentekenplaten zelf nog gefabriceerd worden. Wederom 'a problem': De betreffende kentekenplaat was langwerpig i.p.v. vierkant. Dit betekent dat het kenteken gedeeltelijk uit het zicht is (verdwijnt achter het reservewiel). Geadviseerd werd om de vierkante versie te gaan kopen in Bolgatanga (3 à 4 uur rijden heen en terug). Andere optie is: De platen afgeven aan de chauffeur van de STC-bus, als deze richting Bolga vertrekt.
Het regelen van de belasting van de auto had 'heel wat voeten in de aarde'(overheid); het laten verzekeren daarentegen was een 'fluitje van een (cedi) cent' (private onderneming).
Hoewel niet relevant voor Ben, zag hij dat er bij DVLA ook rijbewijzen werden afgegeven. Een onderdeel van de procedure is, dat de mensen zelf hun rijbewijs moeten zien te vinden uit een stapel van duizenden exemplaren. Komische entourage: Tientallen mensen zittend op de grond en graaiend tussen duizenden rijbewijzen!!!

Nadat Ben een hele dag bezig was geweest met de papieren voor de auto, moesten we omstreeks 17.00 uur toch nog even snel naar het kantoor van NorGhaVo en naar de stageplek van het naai-atelier. In de haast werd de auto geparkeerd. We dachten te parkeren op een plek waar dit toegestaan was. Want…..nergens verkeersborden die het tegendeel bewezen. Maar…… bij terugkomst werd een wielklem aangetroffen. Wel ja, dat kon er ook nog wel bij………….Doodmoe van al het 'paperwork' rondom de auto en dan als toppunt een fikse bekeuring! Tegensputteren hielp niet! We hadden het idee dat men het wel een geschikt moment vond: Aan de vooravond van de viering 'Ghana 50 jaar' en dan ook nog bij 2 witten……Kassa dus! Onze argumenten waren tegen dovemansoren gericht!
De mensen in onze kring (NFD; onze compound e.d.) vonden het erg vervelend voor ons, maar bovenal niet fair. Zij probeerden tips te geven, maar wij vonden toch dat we even naar de politie moesten gaan. Wij wilden gewoon even horen of de bekeuring terecht was. De politie…………..Nog nooit zoveel 'in aanraking geweest' met de politie!!!!!!!!! Eerst de oplichting m.b.t. de internetaansluiting en nu een 'prent' voor foutief parkeren. Inmiddels hebben we op het politiebureau dus al enkele contactpersonen. Eén van hen (Ruben) stapte bij ons in de auto en wilde met eigen ogen de situatie ter plekke bekijken. Ons werd duidelijk dat de bekeuring was uitgeschreven door 'a private company'. De politie wilde ook een copie van ons betalingsbewijs. Verder spraken we met de 'police-commander' en werden we doorverwezen naar de 'traffic office'. Dit bureau behandelt alle verkeerszaken. Het onderzoek loopt.

En dan is het 6 maart en is Ghana 50 jaar onafhankelijk! Al weken lang stond alles in het teken van de voorbereidingen voor de festiviteiten. Persoonlijk hebben wij veel moeite met alle ceremonie. Als je leest dat de hele celebration 20 miljoen dollar heeft gekost en er 200 auto's zijn aangeschaft, dan staat dit in schril contrast met de ellende en armoede waarmee de meeste mensen hier dagelijks te kampen hebben. Zelfs op deze bijzondere feestdag was er geen water!!!!!!!!!
's Morgens zijn we even naar een parade gaan kijken. Samen met Hawa en enkele meiden van NFD gingen we op pad.
Aangezien Paul met zijn school deelnam aan één van de parades, hadden we vrij gemakkelijk toegang tot het hoofdterrein.
We konden dus van dichtbij alles bekijken, mooie foto's maken en zelfs praten met Paul en vele andere bekenden. So far so good, maar…………..plotseling brak de hel los! De menigte werd door de politie naar de zijkant gedirigeerd, maar de grote massa luisterde niet naar 'de sterke arm'. Er werden stokslagen uitgedeeld; er brak paniek uit; mensen begonnen te rennen en vielen over elkaar heen. Het kordate advies van Ben: 'Inpakken en wegwezen' werd door ons allen meteen opgevolgd.
Achteraf bleek dit een wijs besluit. We hoorden dat er een tribune was ingestort en we vernamen dat er ongeveer 20 gewonden waren.

Na ruim een half jaar kennen wij natuurlijk al veel mensen in Tamale. Zeker mister Ben wordt overal herkend en aangesproken. Iedereen reageert altijd blij als ze hem zien. Een beetje dollen en 'flauwekul verkopen' is aan Ben wel besteed.
We horen dan ook steeds zijn naam roepen: 'Hé mister Ben'. Of je nu in de stad bent of elders, mister Ben of uncle Ben is 'most welcome!' Nu we beschikken over eigen vervoer, maken we uiteraard geen gebruik meer van taxi's, maar alle taxichauffeurs kennen Ben nog en herinneren zich nog de vele ritjes naar ons huis. De stop was altijd bij 'palou-junction': Het kruispunt waar weven een dagelijkse activiteit is. (Palou betekent weven in de Dagbani-taal).
Telkens als een taxichauffeur Ben zag, begon deze al te schreeuwen: 'Hé Palou-junction!'
Inmiddels is bij deze 'drivers' bekend dat wij beschikken over eigen vervoer. We worden dus gemist in hun wereldje.
Op het moment dat een taxichauffeur onze jeep voor NFD zag staan, werd er spontaan gestopt en werd Ben als vanouds begroet: 'Hé Palou-junction!' Handen werden gegeven, er werd gelachen, de duim richting jeep werd omhooggestoken als teken van goedkeuring en al zwaaiend vertrok hij weer. Hij kwam dus even op bezoek 'just to say hello'. Ook dit is Ghana…..In Nederland beslist ondenkbaar!

Zoals misschien bekend zijn wij over één stageplek niet tevreden. De eigenaar van deze 'attachment weaving' wordt door ons niet vertrouwd. Hij wil de stageperiode verlengen, omdat de meiden nog niet bekwaam genoeg zouden zijn in het weven. In onze beleving echter is deze man een oplichter, die slechts geld wil verdienen aan de meiden. Er is afgesproken dat de stage-periode 8 maanden duurt en hiervoor hebben wij betaald. Verlenging van de stageperiode is voor hem dus lucratief.
Wij van onze kant zullen het contract beslist niet verlengen!

Op 11 maart kregen we een telefoontje van Jan Snel: Eén van de mensen van het 'eerste uur' in onze voorbereidingsperiode naar west-Afrika. Deze Jan uit Sevenum komt gemiddeld zo'n 3 keer per jaar een paar weken naar Ghana, i.v.m. een project in Bolgatanga. Het was leuk dat hij ons in Tamale opzocht. Deze keer vloog hij van Accra naar Tamale. Als verrassing haalden we hem op van het vliegveld en tijdens een etentje werd bijgekletst. Natuurlijk werd ook NFD even bezocht. Hoewel er weliswaar geen meiden aanwezig waren (het was zondag), was het toch de moeite waard om even ons project te laten zien.
Een dag later kon Jan meegenieten van de kookkunsten van Humu en 13 maart vertrok hij alweer: Van Tamale naar Bolga!

Inmiddels zijn er veel reports, descriptions, plans en evaluations geschreven. Met het oog op de 'follow-up' hebben we sommige documenten ook op de computer van NorGhaVo geplaatst.

Een ieder zal zich voor kunnen stellen dat de NFD-meiden niets- maar dan ook werkelijk niets- hebben. Als wij af en toe eens eigen spullen opruimen, dan geven we deze natuurlijk aan onze girls. Werkelijk alles kunnen ze gebruiken! Stralende ogen en lachende monden zijn voor ons……………

Half maart moesten we met een NFD-meisje (Rohana van de stageplek weven) opnieuw naar het ziekenhuis: De Shekinah clinic, die gesponsord wordt door een Canadese organisatie en 'free of charge' is voor o.a. NFD. (De meeste donaties voor deze kliniek komen uit Nederland en Duitsland!)
Aansluiten in een lange rij wachtenden………vele donkere ogen die je aanstaren……………
Aangezien de meeste NFD-meiden niet terug kunnen vallen op ouders/verzorgers die betrokkenheid tonen, is het heel normaal dat ook dit meisje het maar alleen uit moest zoeken. Ziekenhuiskaart vergeten dus! Toch werden we geholpen. Nieuwe medicijnen werden voorgeschreven (het meisje kan nauwelijks eten) en over 2 weken volgt een nieuwe 'review'.
Mijn oog viel op het volgende opschrift: 'Services in this clinic are aimed primarily at the poor and destitute purely for love of God and neighbour and are absolutely free; we depend unconditionally on divine providence!!!!'
Toen we 2 weken later met Rohana voor 'review' kwamen, was alles OK. Echter………….Hawa bleek malaria te hebben!!!!

Maart was ook de maand waarin we het definitieve bericht ontvingen van Stichting Melania uit Den Haag als het gaat om de 'support' voor NFD. Melania was ons eerste grote succes in 'fundraising'. Nu heeft een vrouwengroep/begeleidingsgroep (het Vrouwengilde te Landgraaf) NFD geadopteerd. Dit wil zeggen dat men niet alleen vóór NFD gaat werken (middels fondsenwerving), maar ook zal men samen mét NFD gaan werken (middels het onderhouden van contacten, het organiseren van meetings/workshops e.d.). Er wordt dus gewerkt aan bewustwording in Nederland; het is een proces van 'leren van elkaar'. Het is fantastisch dat we ervoor hebben kunnen zorgen dat een brug is geslagen tussen Nederland en Ghana!
Daar zijn we dan ook wel een tikkeltje trots op!

24 maart werd een workshop batik tie & dye georganiseerd op NFD. Enkele weken van te voren werden de uitnodigingen hiervoor gemaakt. Samen met Hawa werden de flyers uitgedeeld aan vrijwilligers of opgehangen op plekken waar veel 'witten' komen. Niet alleen NorGhaVo, ook andere organisaties werden bezocht: Meet Africa; Syto; TICCS;CID (Co-operation Integrated Development) enz. Ook de lokale 'hot spots' van de 'white men' (als het gaat om eten en drinken), werden voorzien van een kopietje. Zelfs de teacher die op 24 maart de batikles gaat verzorgen, werd ingelicht. Zij heeft namelijk een eigen batikshop in Tamale.

De meiden van 'high level' stellen ons teleur: Veelvuldige absentie.
2 van de 4 meiden zijn niet meer welkom op de computerschool, vanwege een gebrek aan motivatie. Aangezien de andere 2 girls geen vervoer hadden om naar de computerschool te gaan, mochten ze onze fietsen gebruiken. De afspraak was: Maandagmorgen kun je de fietsen komen ophalen en woensdagavond moet je ze teruggebracht hebben. (Computerles is op maandagmiddag en woensdagmiddag). Hoewel dit plechtig werd beloofd, zagen we onze fietsen nooit terug op de woensdag.
Jammer, dat wordt dus lopen…………………….
Ook het feit dat we Nederlandse NorGhaVo-vrijwilligers regelden voor de vakken Engels, rekenen en gezondheidsvoorlichting mocht niet baten. Vele malen arriveerden Linda en/of Femke tevergeefs op NFD. Fietsen in de brandende zon en dan geen 'girls in the classroom'. Dit kan natuurlijk niet!
Als de meiden uit 'high level' nu les willen krijgen, kunnen ze terecht bij teacher Paul in 'low level'. Hij zal de beide groepen voor zijn rekening nemen. Aangezien nu alle lesstof van health education in het Engels op papier staat, is het ook niet meer nodig om vrijwilligers hiervoor te vragen. Gezondheidsvoorlichting kan nu dus ook gewoon door Paul worden gegeven.
Ook NorGhaVo hoeven we nu dus niet meer lastig te vallen met het verzoek vrijwilligers te leveren die les willen geven op NFD. Maar hoe het ook zij…….Linda en Femke hebben toch enkele maanden iets kunnen betekenen voor NFD.
Onder het genot van een hapje en een drankje bij ons thuis (Palou-junction; yellow house) werd deze periode afgesloten.
Een dank-jullie-wel is hier op z'n plaats!!!!!
We hopen dat de NFD-meiden het geduld kunnen opbrengen om tot september de educatiefase te blijven volgen. Maar je moet nu eenmaal eerst fase1 doorlopen, alvorens je kunt starten met fase 2 (de stage). Als ze namelijk voor september afhaken, dan zullen deze 'drop-outs' alsnog op straat belanden en we weten allemaal dat een leven op straat ontwikkeling in de weg staat. Of anders gezegd: Streetlife retards development!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Eén van de meiden uit 'high level'die het heeft laten afweten is Zenab; het meisje met de 12 vingers. Nog steeds hadden we de intentie om nog 1x ons best voor haar te doen, als het gaat om de ingreep om de 2 extra vingers te laten verwijderen. (Het stelt niets voor: Papieren voor de arts zijn in ons bezit; het is pijnloos, slechts 10 minuten werk en het is gratis). Zoals in een vorige nieuwsbrief vermeld, heeft de Afrikaanse cultuur ons destijds opgebroken (voorouderverering, hekserij e.d.). Jacco, onze 'landlord' gaf ons het advies om een oude vrouw mee te nemen (respect). We kozen hiervoor de oma van Hawa. Zij zou volgens de insiders de familie van Zenab kunnen overtuigen om de ingreep te laten plaatsvinden. Echter…….door drukke werkzaamheden werd het steeds uitgesteld. Het toeval wilde dat we deze issue nét hadden ingepland op het moment dat Zenab besloot om te stoppen bij NFD. Jammer……….

Deze maand ook gesproken met Nicole. Zij is met haar gezin in Ghana en blijft ook 2 jaar. (In juli a.s. is hun periode voorbij).
Zij werkt in Tamale op de internationale school. Aangezien daar voldoende lesmateriaal aanwezig is, kregen wij de uitnodiging om eens te komen kijken. Wellicht kunnen we het een en ander copieëren.
Voor Hawa had Nicole een batik-opdracht.

Alles gaat hier 'slow slow and small small'...............Dat het allemaal niet opschiet, is natuurlijk lastig. Zo zijn er nog vele lopende zaken. Allereerst: de nummerplaat voor de auto. De driver van Francis kreeg de opdracht om 13 maart af te reizen naar Bolgatanga. Dan blijkt tevens dat de autoverzekering slechts geldig is in Ghana. Aangezien wij in april even het land uitmoeten (8 maanden zijn dan voorbij), is het noodzakelijk om een extra verzekering af te sluiten. Wij hebben gekozen om volgende maand naar Burkina Faso te gaan. Echter…….het internationale rijbewijs blijkt niet geldig te zijn in Burkina Faso en een geldig rijbewijs is nu eenmaal noodzakelijk voor een autoverzekering. Om problemen te voorkomen, zullen we dus naar alle waarschijnlijkheid met de bus naar Burkina Faso gaan.
Ten tweede loopt het politie-onderzoek nog als het gaat om de 'wielklem-affaire'. Het foutief parkeren is volgens een ieder niet aan de orde geweest, aangezien er nergens een 'signboard' stond. Bovendien was de bon uitgeschreven door 'a private company'. Maar inmiddels blijkt dat er 'an announcement' is geweest op de radio. Ja………….Je moet dus naar de radio luisteren om te weten waar je niet mag parkeren……………..
Helaas kregen we uiteindelijk ons geld niet terug. De politie liet weten dat de 'private company' had gehandeld in opdracht van de 'municipality' en bovendien wordt er gewerkt aan de plaatsing van de verkeersborden 'verboden te parkeren'. Wij hadden dus dikke pech! Echter….Volgens onze teacher Paul spelen alle betrokken partijen onder één hoedje. Het geld is geïncasseerd en verdeeld onder zowel de politie, de private company, de traffic office, de municipality om daar 'chop' (eten) voor te kopen. Volgens Paul is het hele politie-apparaat corrupt! Er is dus gewoon sprake van neven-inkomsten en de 'corruptie-vlag' dekt de lading!
Een simpel kabeltje bestellen voor de internetverbinding lijkt ook 'een brug te ver te zijn'…..De weken volgen elkaar op en nog steeds hoor je: 'Maybe tomorrow'………..Dan laat de eigenaar van de zaak weten dat het kabeltje niet in Kumasi te verkrijgen is en dat hij een vriend in Accra zal raadplegen. Wij besluiten echter om alles te 'cancelen' en zullen op zoek gaan naar een andere oplossing.
En dan de grond, waar we de containers van de meiden op zullen plaatsen. We sjouwen heel wat af: Van City Engineers Office, naar Survey Office en naar de Town & Country Planning. De kavel voor onze 3 containers is 14 bij 15 meter.
Op de Kukuo Market zijn wij de eersten die legaal worden geplaatst!!!!!!!!!!!

Het werd tijd om met de meiden van fase 1 (educatie) eens een kijkje te gaan nemen bij de meiden van fase 2 (stage).
Aangezien er in fase 1 geen sewing meer aan de orde is, gingen we slechts met de meiden van de weaving naar de stageplek. Het is goed dat de meiden uit de educatiefase met eigen ogen kunnen zien hoe straks in september de stageplek hun dagelijkse werk is. De stageplek van mister Abdella gaan we 'cancelen'; we zijn hier namelijk niet tevreden over. De stageplek van madam Juliette is prima. Zij liet ons wel weten slechts 2 meiden te kunnen plaatsen en wel de 2 meest serieuze girls. Op papier hebben we 5 meiden die weven hebben gekozen als vak; in de praktijk van alledag komen er slechts 3 opdagen. Voor de meiden van de 'hairdressing', moesten we op zoek naar een nieuwe stageplek in de stad. Het kappersvak is namelijk voor het eerst aangeboden sinds onze komst. Voor wat betreft dit 'department' was er dus nog geen 'attachment'. De schamele plek was lachwekkend. In onze beleving was het net een - excusez le mot - hoerentent. De meiden echter vonden alle kitsche kleuren en lampjes geweldig! Alle 5 de NFD-meiden zijn welkom in september. Wel moeten we nog even onderhandelen over de prijs. Op de andere stageplekken (naaien en weven) betalen we 200.000 cedis (ongeveer 20 euro) per meisje voor 8 maanden stage. De stageplek 'hairdressing' vroeg echter 500.000 cedis. Bovendien zullen wij niet gaan betalen voor uniformen. Op alle stageplekken is het ons nog gelukt om geen geld te verspillen aan deze uiterlijkheden.
Eénmaal terug op NFD, vroegen we de meiden van de 'hairdressing' naar hun mening omtrent de stageplek. Het antwoord: 'We don't like it' werd door ons verkeerd begrepen. Volgens Paul werd de (in onze ogen) zeer armoedige locatie als 'te mooi' ervaren door de meiden. Ze zijn niet gewend om te bivakkeren in een shop in de stad.

Logisch dat we inmiddels al veel mensen in Tamale kennen. Altijd en overal komen mensen op je af. Zelfs als je in de auto zit en staat te wachten voor een stoplicht……… een knaap die we kennen vliegt op ons af en zegt tegen Dees (door het openstaande autoraampje): 'Mummy, mummy, please say to daddy that he drives slow, slow……….!'
Of (dezelfde knaap):………'Mister Ben, can you give me some money, because I have to go to the doctor'. Als Ben dan zegt dat hij naar de Shekinah clinic kan gaan (free of charge), lijkt hij even van zijn stuk gebracht. Hij herstelt echter snel en zegt: 'Ok, but can you give me then 5000 cedis, because I am hungry'.
Of de situatie waarbij Dees een boodschap doet en de eigenaresse van de shop vraagt: 'How is daddy?'
Of de situatie waarbij een knul je aanklampt met de woorden: 'Please give me money to buy schoolbooks; I will show you my schoolresults'.
Of de situatie waarbij kinderen niet alleen meer roepen: 'I want a balloon', maar op het autoraampje tikken en zeggen: 'Buy me a new car'. Het toppunt was: 'Give me a baby'. (Hiermee wordt speelgoed bedoeld!)
Of de situatie waarbij een automobilist een stop-gebaar naar ons maakt. Waarom? Ach…..'just to say hello!'
Mister Ben (and the wife!!!!!) kenden hem toch nog wel???????????? En inderdaad: Dat was Zac uit Accra! De eerste persoon die we eind augustus in Ghana hadden ontmoet! Oh, I love Ghana!!!!!!!!!!!!

Het autorijden in Ghana is een verhaal apart. Oorlog op de weg! Het recht van de sterksten geldt! Slechte wegen, gaten, kuilen, overstekende geiten, koeien e.d. Niemand houdt zich aan de regels (maar de meesten kennen de regels ook niet!)
Volgens teacher Paul heeft 50% van de automobilisten geen rijbewijs, noch een autoverzekering.
Iedereen doet dus maar wat en springt gewoon in een auto! Het blijft dus uitkijken geblazen!
Je aan de regels houden kan hier dus averechts werken en is juist gevaarlijk!
Leuke constatering: In Nederland hebben we verkeersborden met: 'Overstekend wild'. Bord aanwezig, geen beest te zien!
Hier in Ghana ontbreekt het bord en wemelt het van het overstekend vee!!!

NorGhaVo zorgt ervoor dat er steeds maar weer vrijwilligers komen, maar ook gaan. Geregeld vertrekken er dan ook weer mensen naar Nederland en sommigen komen nog even thuis op bezoek om gedag te zeggen.
Ook NorGhaVo zelf organiseert regelmatig bijeenkomsten.
Boeken lenen van de NorGhaVo-bibliotheek is uiteraard vaak aan de orde, maar dat de meegenomen tijdschriften voor de NFD-meiden een ware vreugdedans opleverde, mag toch bijzonder worden genoemd. Soms is het zó eenvoudig; beetje oog hebben voor detail is dan voldoende.

De 3 meiden van 'high level' (2 hairdressing; 1 weven),) geven steeds opnieuw aan dat ze eerder willen starten met hun stage, omdat ze niets meer kunnen leren in de educatiefase. De stageplek 'hairdressing' is midden in de stad; de stageplek weven daarentegen is aan de rand van de stad. Het idee werd geopperd, om deze 3 meiden (bij wijze van uitzondering) met ingang van juni a.s.te laten starten met hun 'attachment' (stage; fase 2). Voor de weaving-girl betekent dit dus: De rand van de stad, onder de hoede van madam Juliëtte. Hier hebben we goede ervaringen mee. Maar…..het betreffende meisje zal dit niet leuk vinden, aangezien zij de voorkeur geeft aan een stageplek in de stad. Echter…….voor dit meisje zal de stad teveel negatieve prikkels opleveren. Sinds enkele maanden is zij behoorlijk in haar nadeel veranderd. Haar naar town sturen is 'de kat op het spek binden'.
Voor de duidelijkheid: De 5 meiden van 'low level' (3 hairdressing; 2 weven), zullen tot september (zoals gepland) in de educatiefase moeten blijven. Zij hebben meer scholing nodig op het gebied van: Engels, rekenen en gezondheidsvoorlichting.
Bij teacher Paul is 'low level' in 'good hands'.
Bovenstaande werd voor accoord bevonden door Paul, Ben en Dees. Hawa echter wil de hele groep in juni op stage sturen.
Ons antwoord was: OK, maar onder de voorwaarde dat de nieuwe groep meiden voor fase 1, zoals gepland, pas zal starten in september. Dit met het oog op de nog drukkere periode die komen gaat.

Zoals bekend bevalt het ons prima in Ghana. Ben voelt zich als een 'vis in het water'. Toen de meiden van de stageplek weven dan ook een blouse hadden gemaakt in de kleuren van de Ghanese vlag, werd dit exemplaar door Ben gekocht (onder grote hilariteit van de meiden!)

NFD in vogelvlucht is te zien op het prikbord in het leslokaal. Foto's van vrijwilligers uit het verleden kijken ons iedere dag lachend aan. Toch werd het tijd om dit eens te 'up-daten'. Sinds onze komst (een half jaar geleden) werden wij geholpen door Nederlanders (Erik en Marieke, Linda, Femke) en Canadezen (Matilda, Madelin en Sarah).

En dan valt sinds maanden lang de eerste regen………………Heerlijk! Afkoelen doet het echter niet. Het blijft bloedheet, maar door de regen is er minder stof en zand. De fikse buien zorgen voor schade op onze compound en op NFD. Bovendien telkens 'lights-off'. Heb je net 3 dagen geen water gehad en dan is er plotseling geen stroom………………..

Van de Women Service Foundation (WSF) hadden we een uitnodiging gekregen om op 22 maart een bijeenkomst bij te wonen, waar voor 60 vrouwen het geld van de microkredieten werd aangeboden.
(Theme: Improving the livelihood Status of Rural women for Improved Quality Lives).
De Nederlandse NorGhaVo-vrijwilligster Femke die werkzaam is bij WSF zal binnenkort 'het stokje' overdragen aan een andere Nederlandse NorGhavo-vrijwilligster, die ook Femke heet. Voor het gemak zijn we alle Femkes van NorGhaVo maar gaan 'nummeren': We hebben nu Femke 1, 2 en 3. Femke 1 heeft lesgegeven op NFD; Femke 2 en 3 zijn verbonden aan de Women Service Foundation. What's in the name, nietwaar? I.v.m. ons gezamenlijk doel (microfinanciering) vertrokken we naar een bush-dorp in Savelugu. Het was erg druk in het Community Centre (District Magistrate Court). Het was een feestelijke happening: Veel hoogwaardigheidsbekleders, veel speeches, veel muziek en dans, veel trommelgeroffel. Kortom: Aan ceremonie geen gebrek! Aangezien wij met de eigen auto waren, vroeg Samed (direkteur WSF) of Ben misschien bereid was om iemand van de 'Assembly' op te halen. Dit bleek de burgemeester te zijn. Laatstgenoemde kon het waarderen dat hij eraan werd herinnerd om naar de bijeenkomst te komen. Meerijden deed hij echter niet; hij prefereerde zijn eigen auto. Ook goed!!! Toen hij arriveerde ging iedereen staan. De direkteur van WSF (Samed) ging in zijn buiging wel erg ver……hij lag bijna op de grond!!! O, die vorm en die buitenkant…….die vindt men hier zó belangrijk!!! Ook vroeg Samed aan Ben om plaats te nemen op het podium (bij de mensen van WSF, de chief, de burgemeester e.d.). Ben vond het allemaal wel best. Op het moment dat het publiek de mogelijkheid werd geboden om iets te zeggen, maakte Ben van deze gelegenheid gebruik en nam het woord. Hij refereerde aan 'Ghana 50 jaar onafhankelijk' en legde de link naar een beetje meer onafhankelijkheid voor de vrouwen, door middel van de microkredieten.
Voor meer info.: Kijk op de website van WSF: www.wsfghana.org

De workshop batik tie & dye die we op 24 maart hadden georganiseerd op NFD, was een groot succes! 6 Nederlandse, 2 Canadese vrijwilligers en 2 Ghanezen waren present. De Ghanese jongen was de vriend van één van de Canadese meisjes. We maakten o.a. ook kennis met de Nederlandse Marij. Zij woont al anderhalf jaar in Ghana en is getrouwd met een Ghanees. De teacher was Asana; zij heeft een eigen batik shop cq restaurantje op het cultural centre in Tamale en was bereid de kneepjes van het vak uit te leggen aan de vele 'siliminga's' (blanken). Asana kwam samen met 2 Finnen. Deze mensen uit Finland zijn bij Asana in de leer om het 'batik-vak' te leren. Voor 150.000 cedis (15 euro) kreeg men 4 yard stof, een lunch en drankjes. Behalve Asana, waren natuurlijk Hawa, Paul en wij beiden van de partij. Tevens kregen we hulp van Abena (teacher hairdressing NFD) en Abiba (teacher weaving NFD). Ook de zus van Hawa (Humu) hielp een handje mee. Zelfs 1 NFD-girl was aanwezig. De kleine Azara 3 is erg betrokken bij NFD en kwam zelfs op zaterdag richting project. Het was grappig dat alle vrijwilligers voor ons onbekend waren. Geen NorGhaVo-mensen deze keer, maar vrijwilligers van andere organisaties, zoals: Kerk in actie; vrijwillig Afrika enz. Iedereen vond het erg leuk en alle mooie stoffen naar eigen ontwerp lagen te drogen in de zon. Op de NFD-compound aan de achterzijde van het gebouw, werd naar hartelust gekookt: Beef, chicken, rice and stew. Heerlijk! Natuurlijk kon Dees het niet laten om de kleine Azara af en toe iets eetbaars toe te stoppen. Het moge duidelijk zijn dat dit kind nooit dergelijk lekker eten krijgt. Ze straalde dan ook over haar hele gezicht! Nadat alle vrijwilligers gegeten hadden, ruimde kleine Azara alles op. Een restantje voedsel was echter nog over. Uiteraard mocht Azara dit opeten. Pijlsnel ging de kleine meid op zoek naar plastic zakjes. Eén zakje werd gevuld voor de 'husband van madam Abiba'; het andere zakje hield Azara zelf::………… Alle reeds afgekloven kippenpootjes verdwenen in haar zakje!!!!!.........Ze sabbelde en knabbelde dat het een lieve lust was! Als een kostbaar bezit hield ze haar buit stevig vast. We zijn gewend dat Azara dagelijks op haar buik wijst om aan te geven dat ze honger heeft. Vandaag echter wees ze ook op haar buik, maar nu met een zeer voldaan gevoel. Ze had veel gegeten. Het was zelfs 'too much'. Een prachtig gezicht! Het hele programma zou duren van 9.00 tot 16.00 uur, maar pas om 17.00 uur was de laatste klaar.
Allen waren het erover eens: Voor herhaling vatbaar!

We zijn erg blij dat Hawa heel erg enthousiast is over haar opleiding. Steeds maar weer zegt ze tegen ons: 'Oh, it's very interesting!' Toen we een kijkje namen op haar school, werden we meteen rondgeleid door de 'principal'.

Tot onze verbazing kwam één van de meiden (Adam Rafia) 's morgens op NFD aanlopen met een hele box snoepgoed op haar hoofd. Pontificaal werd dit neergezet op de werktafel van de 'hairdressing'. Ze is blijkbaar een handeltje in snoep begonnen. De andere NFD-meiden begonnen natuurlijk meteen naar ons te roepen: 'Buy toffee'. Nee dus…………..
Natuurlijk zijn kinderen dol op snoep, maar deze kinderen kunnen dit niet betalen. Resultaat: Vragende blikken richting ons.
Slim bedacht door de geslepen Adam Rafia, maar in onze ogen een onsympathieke actie.

Zeven maanden lang hebben we bewust geen inzage gegeven aan Hawa, als het gaat om de hoogte van ons NFD-budget. Dit budget is verkregen via onze sponsoren. Mensen die ons kennen weten dat wij iedere ontvangen euro 3x omdraaien voordat we deze uitgeven. Alles komt ten goede aan de NFD-meiden: Van aanschaf lesmateriaal tot betaling van de teachers, de stageplekken, de containers enz. Voor ons vertrek naar Ghana was ons reeds 'ingefluisterd' dat Hawa nogal eens de neiging heeft om - in onze Nederlandse ogen - onzinnige zaken aan te schaffen. Vandaar onze terughoudendheid.
Echter…..Tijdens haar les business finance werd haar duidelijk dat openheid in deze toch wel wenselijk zou zijn. Aldus geschiedde. Hoewel wij sceptisch bleven, gingen we overstag. Resultaat: Zoals gevreesd inderdaad vele onzinnige verzoeken richting ons. Nee dus…………Wellicht wenselijk, doch niet noodzakelijk!

Op een avond worden we opgeschrikt door een hels kabaal buiten: Announcement van de community! Navraag leert dat iedereen de volgende dag moet helpen bij de bouw van een school. Geldt dit ook voor ons, de Siliminga's? Volgens Suzy (vrouw huisbaas) wel degelijk! (Geintje!)

Tijdens de huidige 'dry season' is het waterpeil in de Voltaregion behoorlijk aan het zakken. De elektriciteitsmaatschappij (VRA) heeft dan ook besloten om de komende weken de energietoevoer te beperken. Dit betekent in de praktijk van alledag: Vaker 'lights-off!'

Geen dag is hier hetzelfde; iedere dag zit vol verrassingen…………………………………………..
Zo ook die keer dat we bezocht werden door een student van de universiteit van Cape Coast (zuid-Ghana). Hij deed onderzoek naar het fenomeen 'Kayayoo-girls'. Bij NFD was hij dus op het juiste adres!

Eind maart moesten wij een re-entry aanvragen bij de Immigration- dienst in Tamale. Volgende maand zijn we namelijk 8 maanden in Ghana en dat betekent dat we even het land uitmoeten. We zullen dan naar Burkina Faso gaan. Een re-entry regelen dus! Dit visum garandeert dat we na onze 'break' in Burkina Faso, weer mogen terugkeren naar Ghana.
Bij de Immigratiedienst in Tamale betaal je hiervoor 40 dollar per stuk; aan de grens bij Burkina Faso is dit aanmerkelijk duurder.

Eind maart werd ook de computerschool bezocht. De computercursus voor de 2 overgebleven NFD-meiden zit erop! Tijd dus om de teachers te gaan bedanken! Gedurende 3 maanden hebben zij 2 middagen per week kunnen oefenen.
Aangezien teacher Paul te kennen had gegeven dat ook hij graag een computercursus zou willen volgen, vroegen we aan Samiwu (de lessencoördinator van de computerschool) of dit mogelijk was. Geen probleem! Over enkele weken zal Paul kunnen starten en hij kan dan meedoen in een groep die van 15.30 uur tot 17.00 uur les krijgt. Ideaal, omdat Paul tot 15.30 uur lesgeeft op NFD.

En eind maart gaven wij 'groen licht' aan de 'constructor' om de 3 containers te gaan maken.

Op het einde van de maand vindt onze betaaldag plaats: De juf van het weven en de juf van het kappersvak krijgen hun 'allowance'. Ook worden Humu (onze kok) en Job (onze huishoudelijke hulp) betaald. Dit laatste klinkt wellicht luxe, maar het stelt erg weinig voor en bovendien is het hier heel normaal.

En de laatste dag van maart werd duidelijk dat een internetverbinding via de combinatie mobieltje/laptop toch werd afgeraden.
Een modem zou gewoon beter werken. Op het kantoor van de betreffende telefoonmaatschappij (Ghana Telecom/One touch)
bleek echter dat het betreffende modem niet functioneerde op onze laptop. Waarschijnlijk heeft dit te maken met onze Windows versie XP. Wordt vervolgd……………………..

Ter afsluiting een slogan, die past in ons Ghanese leven van alledag:
De kunst is om je niet te ergeren, maar om je te laten verwonderen!!!!!!!!!!!!!
Dus:……….Frustraties omzetten in uitdagingen!!!!!!!!!!!!!!!!

Tot de volgende maand!
Warme groet,
Ben en Dees