Voor de 8 NFD-meiden uit fase 1 (educatie), was 1 juni de laatste dag op de hoofdlokatie Kumbungo road. M.i.v. maandag 4 juni beginnen zij namelijk aan fase 2 (stage).

Om toch even stil te staan bij dat moment, besloten we om de meiden te verrassen middels het kijken naar de foto’s en dvd van de graduation van 26 mei j.l. Want….Dié 8 meiden zijn natuurlijk hún voorbeeld. Zij hebben hun stage al afgerond en starten – ook op 4 juni – in de containers op Kukuomarket. Fase 3 (own business) is dan aan de orde.

Foto’s en dvd bekijken dus……..Voor wat betreft de foto’s op onze laptop was er geen probleem. De meiden kropen bijna in de computer! Een dvd afspelen bleek niet zo ‘easy’ te zijn: Misschien met een te hoge snelheid opgenomen, waardoor afspelen op geleende slechte apparatuur niet lukte? Later zou echter blijken dat de oorzaak ergens anders gezocht moest worden. Feit was in ieder geval dat we de meiden moesten teleurstellen. Jammer dan!

Je denkt dus een leuke ‘afscheidsochtend’ te hebben met je meiden en dan staan er plotseling 7 mannen op de stoep van de ‘Polytechnical school’, die onderzoek doen naar het fenomeen Kayayoo-girls. Of we hieraan onze bijdrage kunnen leveren. Leuk als je niets te doen hebt, maar nu even niet……….Men loopt zomaar binnen en verwacht à la minute medewerking. We proberen duidelijk te maken dat ze ’s middags wel terug kunnen komen en maken een afspraak voor 15.00 uur. Echter:…………..afspraken maken werkt hier niet. We hebben de betreffende personen dan ook niet meer gezien.

Het toeval wilde dat er op dezelfde dag 3 andere personen langskwamen, met hetzelfde verzoek. Ook voor deze mensen werd een afspraak gemaakt en opnieuw kwam men niet meer opdagen.

Je kunt hier niets plannen en je moet totaal geen verwachtingen hebben. Alles loopt anders dan je denkt. Duizend keren moet je bijstellen, accepteren, slikken……………….

Relativeren is aan de orde van de dag. Natuurlijk is dat op zich goed, doch je moet er wel voor waken dat je niet té gelaten wordt. Je bevlogenheid mag hier niet onder lijden.

Het spreekt vanzelf dat ook onze huisbaas met zijn gezin benieuwd waren naar de 3 containers. Op een zaterdagmiddag vertrokken we dan ook met de mensen van de compound richting Kukuomarket. Vader Jacco, moeder Suzy, zoon Eddy (10 jaar) en dochter Evelyne (5 jaar) stapten in onze auto. Voor ons was het logisch dat ook de ‘maid’ Batischu mee zou gaan. Dit meisje (ongeveer 14 jaar) werkt van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat op de compound en heeft nooit een verzetje. Natuurlijk is het mooi dat zij kost en inwoning krijgt van Jacco en Suzy en ook naar school mag gaan, maar toch is ze het ‘sloofje’ van het gezin.  Voor haar is een ritje in de auto een uitje! Suzy was van mening dat Batischu thuis moest blijven om te werken. Gelukkig deelde Jacco onze mening en dat betekende voor Batischu een uurtje vrij! Job (de broer van Jacco, die huishoudelijke klussen voor ons klaart), had de lokatie al eens bezocht toen hij in de buurt was. Iedereen was vol lof over het resultaat…..

‘Oh it’s very nice……..Congratulations!’

En dan is het 4 juni………….De grote dag! 8 meiden gaan starten in de container en zullen de eigen business gaan leren en 8 meiden gaan beginnen aan hun stageperiode.

Toch blijkt opnieuw dat je geen verwachtingen moet hebben………………..

Van de 8 meiden die in de container moesten starten, was er slechts 1 aanwezig. Reden: De meiden hebben geen vervoer en  Kukuomarket ligt te ver verwijderd van hun ‘community’. Dit betekent dat zij 10 km. moeten  lopen (enkel).

Wij zijn dan ook doende om fietsen aan te schaffen. Daarvoor hebben we o.a. 3 fietsenfabrieken in Nederland benaderd. (Overigens zonder resultaat). We willen de fietsen echter niet schenken.

Ook is het niet verstandig om de fietsen als NFD-eigendom te gaan bestempelen. Op die manier zullen de meiden erg ‘careless’ met de fietsen omgaan. Of om met de woorden van Hawa te spreken: ‘They spoil everything’. En dat is waar. Deze straatmeiden vernielen veel! We hebben dan ook bedacht om die fietsen middels  microkredieten aan te schaffen. De ouders/verzorgers van de meiden wordt om een kleine bijdrage gevraagd (hopelijk is 20% van het totaalbedrag  haalbaar voor de meesten) en de rest zal middels een lening plaatsvinden. Onderhoud is voor rekening van de meiden. Op deze manier leer je de girls om zuinig om te gaan met hun spullen en worden ze aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheden. Uiteindelijk wordt de fiets dan hun eigendom.

Dit vervoersprobleem geldt tevens voor de meiden van de stageplekken. Ook de afstand tussen de ‘attachments’ en de ‘communities’ is te voet – in alle redelijkheid-  niet af te leggen.

Er moeten dus 16 fietsen komen……………………!!!!!!!!!!!!!!!! Hoewel:…….. De meiden van de containers klagen over het feit dat ze geen vervoer hebben naar Kukuomarket; de meiden op de stageplekken echter zeuren (nog) niet over het transport en lopen gewoon elke dag.

Voor omgerekend 50 euro kunnen we hier een fiets kopen. Uiteraard zijn de eerste 2 fietsen al binnen. Inderdaad………….die van ons! We hebben deze echter aan de beide teachers ‘gegeven’.

Abena (juf hairdressing) en Abiba (juf weaving) gaan ons namelijk de komende 3 maanden helpen. Gedurende de periode juni-juli-augustus zijn er geen meiden op de lokatie NFD. De nieuwe meiden voor de educatiefase (fase 1) starten pas in september. Dit zou betekenen dat de beide juffen 3 maanden geen financiële tegemoetkoming zouden krijgen.We hebben echter besloten om de beide dames door te betalen (omgerekend 25 euro p.p. per maand), maar in ruil daarvoor krijgen ze enkele taken: Stageplekken bezoeken; problemen inventariseren; meiden in de containers bezoeken en nieuwe meiden voor september gaan werven in de ‘community’. Op deze manier raken zij steeds meer betrokken bij NFD.

Toen we de 5 meiden op de stageplek ‘hairdressing’ bezochten, zagen we verdrietige gezichten. Volgens teacher Paul inherent aan de start op een nieuwe plek: Het gaat wel over ‘as time goes on’………….’Onze’ 5 kappersmeiden zijn ondergebracht in een erg drukke kapsalon midden in de stad. De ‘owner van de shop’ is madam Mariam. Zij is van origine ook een straatmeid en is dus goed op de hoogte van de problemen. De 5 NFD-meiden hebben zich waarschijnlijk een beetje ‘ondergesneeuwd’ gevoeld temidden van hun meer ervaren collega’s. Onze girls zaten er gelaten en aangeslagen bij. De kleine Azara’s bleven ons maar vasthouden. Toen we aanstalten maakten om te vertrekken bleven ze maar roepen: ‘Don’t go; don’t go’………We gaan er vooralsnog maar vanuit dat het een kwestie van tijd is. We hopen dat Adam Rafia, Akiti, Rabbie, Azara 1 en Azara 3 zich er snel thuis zullen gaan voelen.

Gelukkig zagen we blije gezichten op de stageplek weven. Onder de hoede van madam Juliet zullen ‘onze’ 3 meiden de kneepjes van het vak gaan leren. Hamishouw, Asia en Sadia reageerden erg uitgelaten en enthousiast op onze komst. Hun werksetting is rustig en zij zijn de enige 3 meiden die onder Juliets vleugels zitten.

Zelf waren wij erg blij om Sadia te zien. Dit meisje is 3 maanden zwanger. Onlangs zijn we haar ‘community’ ingegaan om haar te zoeken.

Toen namelijk duidelijk werd dat ze zwanger was, had ze zich schuilgehouden en was niet meer op NFD verschenen. We hebben weten te voorkomen dat dit moslim-meisje uit de community is verstoten.

We hebben daarvoor heel wat lemen hutjes bezocht en gesproken met een tante, de vader en enkele vrienden. Overal lieten we voelen dat Sadia en haar baby welkom zijn bij ons, op NFD en op de stageplek.

Voor stagebegeleider madam Juliet was het ook geen probleem. Zij is een schat van een vrouw met een ruim hart!

Ons speurwerk wierp vruchten af, aangezien Sadia op een middag bij ons voor de deur stond. Zelfs op de dag van de start van de stage wist ze ons huis te vinden en liet ons in alle vroegte (om 6.15 uur) weten dat ze onderweg was naar ‘haar attachment’ bij madam Juliet.

Het is fijn dat ze zich de komende 11 maanden kan richten op de stage. Zonder NFD zou haar toekomst verre van rooskleurig zijn geweest. Ze zou de keuze hebben gehad uit: Prostitutie of bedelen! Dit zijn momenten waarop je weer weet waarom je hier bent!

Oh Ghana is funny………………Al verschillende malen is Ben aangesproken op zijn auto: ‘Oh white man, I like your car, but please you have to clean it!’ Of: ‘Oh Siliminga (white man), I admire your car; when you sell your car, you have to give it to me!’

Het werkt allemaal niet...........De ene keer is er geen water; de andere keer geen elektriciteit; dan is het onmogelijk om te bellen; of medicijnen zijn niet voorradig of benzine is ‘finished’ of….of….of….

En dan is Ben plotseling ziek. Griepachtige verschijnselen. Toch maar even laten prikken op malaria. Aangezien Dees zich ook niet erg lekker voelt, laat ook zij even prikken.

Uitslag: Dees geen malaria; Ben de lichtste vorm van malaria. Er zijn 4 gradaties: Van 1 plusje (+) tot 4 plussen (+ + + +). Ben had slechts 1 plus (+). Een kuur voor 3 dagen bood uitkomst. De plaatselijke bevolking wordt er niet warm of  koud van. Voor deze mensen betekent 1 plusje geen malaria. Men moest er zelfs om lachen. Een oude man feliciteerde Ben zelfs…….Congratulations!!!!!!!!!!!

Een infectie aan de voet cq het onderbeen van Ben baarde ons echter meer zorgen. We gingen dan ook naar het Tamale Teaching Hospital. Hier werken doktoren uit Cuba en Egypte. Als ‘white man’ word je relatief snel geholpen. De arts schreef antibiotica voor (tabletten, zalf en injecties). De benodigde medicatie was niet bij de ziekenhuisapotheek te verkrijgen; we moesten daarvoor naar de stad. De eerste apotheek kon ons 3 van de 5 medicijnen verschaffen; de tweede en de derde apotheek konden ons niet helpen; bij de vierde apotheek lukte het uiteindelijk om het restant te kopen. Ja, dan ben je 2 uur verder en is de voet van Ben inmiddels opgezwollen tot een ‘olifantenpootje’………

Advies: 3 dagen ‘met het pootje omhoog’!!!

Ben heeft de afgelopen 10 maanden op sandalen/slippers gelopen. Op ‘Graduation-day’ droeg hij na lange tijd weer eens dichte schoenen. Dat was erg onwennig. Dichte schoenen in combinatie met hitte resulteerden in een wondje. Dit veroorzaakte de ontsteking. Vermindering van weerstand was het resultaat, waardoor de kans op malaria groter wordt.

Als Ben dus geen infectie aan zijn voet had opgelopen, had hij waarschijnlijk ook geen malaria gehad. Zo zie je maar weer…………………

Het moge duidelijk zijn dat Ben rebels wordt als hij 3 dagen op een stoel moet zitten!!!!!!!!!!!!!!!! Hij was dan ook blij dat ons weekend naar Navrongo door kon gaan.

In Navrongo heeft NorGhaVo een project opgestart (computerschool). Bovendien heeft NorGhaVo het plan om uit te breiden naar Navrongo. Hier komt dan een tweede ‘office’.

De lokatie in Tamale blijft echter ook bestaan. Tamale-Navrongo is ongeveer 3 uur rijden richting noorden (grens Burkina Faso). In Navrongo bezochten we dus het computercentrum. De Nederlandse NorGhaVo-vrijwilligers Guus en Astrid zijn hier enkele maanden aktief geweest gedurende de opstartfase. Zij zijn inmiddels weer terug in Nederland en nu heeft Saskia (april-groep) hun organisatorische taken overgenomen. In het verleden is een behoefte-onderzoek gedaan naar een computercentrum in deze streek. Echter……… de factor tijd heeft de behoefte als het ware ‘ingehaald’. Inmiddels zijn er zelfs internetcafé ’s in Navrongo.

Het computercentrum ziet er echter mooi uit. Meubilair en computers waren nét gearriveerd. Maar……operationeel is het nog steeds niet. Elektriciteit ontbreekt; internetverbinding is vooralsnog te duur. Het is jammer dat alles in Ghana zo langzaam gaat! Je blijft op die manier achter de feiten aanhollen! Desalniettemin was het voor ons leuk om de lokatie gezien te hebben. We hebben nu een beeld bij Navrongo. (Armer dan Tamale en warmer dan in Tamale).

Toen we na ons bezoek terugkeerden naar onze slaapplek, was er in heel Navrongo ‘lights off’. Dit zou gaan duren van 18.00 uur tot 6.00 uur! Geen elektriciteit, geen fan, dus bloedheet!!!!! Slapen lukte niet. Bovendien werd Dees ziek (buikloop). Ja en dan moet je je behelpen met een olielamp cq zaklamp. O, wat kan een mens zich dan lamlendig voelen!

Tijdens ons weekend Navrongo hoorden we op de radio een bericht over Northern Friends for Development. Wauw, NFD op de radio…………….!!!! Aangezien we de lokale taal nog steeds niet machtig zijn, konden we het inhoudelijk niet volgen.

Op de terugweg van Navrongo naar Tamale werden we aangehouden door de politie. Zwaaiend met geweren kwam men op de auto af. Er werd achterin ‘de bak’ gekeken. Alles in orde! Op het moment van wegrijden stak 1 politieman zijn gezicht door het autoraampje en zei: ‘Please, government needs chop’. (Chop betekent: eten). Nou ja zeg……….zelfs de politie bedelt hier!

Langs de kant van de weg overal takkenbossen en houtskool. Dit is nodig om het vuurtje te stoken om het eten te bereiden. Alles draait om chop, chop, chop…….eten, eten, eten is en blijft de eerste levensbehoefte!

Het wordt hoog tijd dat we de ouders van de 8 graduation-girls bij elkaar roepen. Op 4 juni j.l. zouden de dames beginnen in de containers op Kukuomarket; echter vervoersproblemen zijn er de oorzaak van dat er niemand aanwezig is. Het is duidelijk dat de meiden wachten op hun fiets. Wij willen de ouders wijzen op hun verantwoordelijkheden en willen niet meteen ‘de knip trekken’. Deze ouders/caretakers hebben nooit een stuiver bijgedragen. NFD krijgt geen enkele ‘support’. Hun kinderen hebben een jaar lang gratis onderwijs genoten; verder hebben zij 8 maanden gratis stage mogen lopen en staan er nu 3 containers klaar voor de ‘business’. Er hoeven natuurlijk niet óók nog meteen 8 fietsen voor de girls klaar te staan. Inmiddels zijn we in onderhandeling met een fietsenmaker. Hij is bereid om 8 fietsen te leveren en te wachten op zijn centen. Begin juli wordt namelijk geld overgemaakt door NorGhaVo Nederland.

We prikken een datum voor de bijeenkomst (dinsdag 12 juni). Op vrijdag 8 juni krijgen we echter 2 vodjes papier in onze handen geduwd. De inhoud is het vermelden waard:

A LETTER OF CONGRATULATION TO THE MANAGEMENT OF NORTHERN FRIENDS FOR DEVELOPMENT TAMALE

We the parents of the past students who completed their courses for Tailoring and Weaving, wish to congratulate you the management for the noble way you trained our children for the benefit of their future.

Your quota of training our youths to become future standard citizens of this region and Ghana as a whole, is very much appreciated.

We hope you will not stop there, but continue in your kind gesture which will benefit many more youths.

Thank you once again for your noble work. Blablabla..................

Tot zover dit bedankbriefje. Voor kennisgeving aangenomen.

Het tweede briefje was wel komisch:

PARENTS TEACHERS ASSOCIATION MEETING SATURDAY 9TH JUNE 2007 AT 2.00 PM VENUE: NORTHERN FRIENDS FOR DEVELOPMENT CENTRE

We the under-signed parents wish to meet the Management of Northern Friends for Development at your premises on Saturday at 2.00 pm.

We will like to discuss matters with you about our past students who have just completed their courses at the Northern Friends for Development project.

Counting on your co-operation. Blablabla..............

Op zich natuurlijk goed dat de ouders/verzorgers eindelijk eens zelf initiatief tonen om een bijeenkomst te organiseren. Het is echter wel grappig dat zij zelf de datum bepalen! Voor wat betreft dit laatste zullen zij zich toch moeten conformeren aan onze datum. Bovendien waren we niet eens in ‘town’. In dat weekend stond Navrongo op de rol (Bezoek computerschool project NorGhaVo in het uiterste noorden van Ghana).

Aangezien de meeste ouders niet kunnen lezen en schrijven, zijn de brieven door ‘een derde’ opgesteld. Zelfs ondertekenen cq een handtekening plaatsen is te hoog gegrepen. Een afdruk van de duim moest fungeren als handtekening!

Op 12 juni vond dan toch de bewuste ‘meeting’ plaats. Hoe nu verder met de 8 ‘graduation-girls’ op Kukuomarket? Van ieder meisje was een ouder/verzorger aanwezig. We maakten de fout om meteen ‘to the point’ te komen. Na 10 maanden Ghana hadden we natuurlijk moeten weten dat er eerst moet worden gebeden. Daarna stelt een ieder zich voor (naam en funktie) en gaat daarbij rechtop staan. Toen had men het plan bedacht om ons te gaan bedanken. De ‘blessings of the Almighty God’ daalden over ons neer!!!!!!!!!!!!!

De mensen hadden 3 vragen voor ons: Waarom hadden we geen bijeenkomst gepland vóór de ‘graduation?’; waarom hadden we de containers voor de shop laten plaatsen op 10 km. afstand van de community van de meiden? En…..Hoe gaan we het probleem oplossen m.b.t. het transport naar Kukuomarket? Tijdgebrek was het antwoord op hun eerste vraag. De tweede vraag vergde meer uitleg van onze kant. Het spreekt vanzelf dat wij de mogelijkheden hebben onderzocht als het gaat om plaatsing van de containers in de woonomgeving van de meiden. Echter……….Het hele gebied is bezaaid met containers die illegaal zijn geplaatst (en die dus worden geruimd). Wij hadden slechts de keuze uit 2 lokaties en hebben gekozen voor Kukuomarket, aangezien dit niet blank komt te staan tijdens de ‘rainy season’. We hebben de officiële paden bewandeld en zijn dus de eerste en enige legalen! De transportkwestie heeft natuurlijk onze volledige aandacht en is op dit moment prioriteit nummer 1. Want…………

3 mooie containers zonder meiden………..dát kan natuurlijk niet!

Tot onze verbazing was iedereen het volledig eens met ons volgende voorstel: De ouders/verzorgers moeten 20% van de aanschafprijs van een fiets betalen en de overige 80% wordt middels microfinanciering verstrekt. Wij hadden inmiddels al enig voorwerk gedaan en konden voor omgerekend 50 euro een fiets kopen. Maar…………we hebben de kleur natuurlijk niet mee! Als de fietsenhandelaar ons ziet, schiet de prijs omhoog! We vroegen dan ook aan de ‘caretakers’ om ook eens te gaan praten met fietsenmakers. De mensen werden erg enthousiast en men beweerde voor omgerekend 30 euro een fiets te kunnen kopen. Prima toch! Dat was nou nét onze bedoeling…………..op deze manier raakt men betrokken bij NFD!

Op de dag van de graduation was niet iedereen in de gelegenheid geweest om de containers op Kukuomarket te bekijken.

Toen we dan ook voorstelden om voor diegenen een extra ritje te maken, zagen we blije gezichten. Een oudere moslim-man in een lang gewaad zat voor in de auto te stralen!!!!!!!!!!!!!

Uiteindelijk werden op 15 juni 8 fietsen gekocht voor omgerekend 45 euro per stuk. Dit dankzij een forse donatie uit Nederland! En toen konden de meiden eindelijk starten in de containers op Kukuomarket! De 8 fietsen voor deze meiden hadden een hoge prioriteit! Soms weet je echter niet of je moet lachen of huilen…………Eén van de acht meiden van Kukuonmarket zou namelijk helemaal niet kunnen fietsen!!! In overleg met haar verzorger is notabene een fiets gekocht. Deze persoon had ons toch op z’n minst hierover moeten informeren. Hoe het ook zij……Iemand zal Fatimata moeten leren fietsen!

…………..De feiten achterhalen zich echter snel…………

 Het probleem bij Fatimata bleek niet te liggen in het niet kúnnen fietsen, maar in het niet dúrven fietsen in het drukke verkeer in Tamale. Aangezien zij maar niet verscheen op Kukuomarket, besloten we op hutjesbezoek te gaan in de community. Arm, arm, arm!

Tot onze verbazing vernamen we daar dat Fatimata was vertrokken richting Accra om daar als Kayayoogirl te leven. Nee toch!!!!! Dát proberen we nu net te voorkomen met NFD!!!!!!!! We moesten natuurlijk wel even bijkomen van dit nieuws. Zó regel je een fiets en zó is de vogel gevlogen naar Accra. We lieten onze teleurstelling blijken en lieten duidelijk merken dat de fiets ingeleverd moet worden op NFD. Men opperde het plan om Fatimata op te sporen, via een broer die werkzaam zou zijn bij de politie in Accra.

De 8 meiden die op attachment zijn (stage) zouden natuurlijk ook graag over een fiets beschikken.

We hopen ook hen tegemoet te kunnen komen; maar dit kan nog wel even wachten.

Op de Graduation-dag is een videofilm gemaakt. Samiwu (de lessencoördinator van de Nyohini Computerschool NorGhaVo), heeft dit geplaatst op een dvd. Het spreekt vanzelf dat we deze dvd willen zien. Enkele mensen in onze Tamalese kring (waaronder Jacco onze huisbaas), beschikken over een dvd-speler en een computer. Echter de dvd van de graduation kon hierop niet worden afgespeeld. Wat was de oorzaak?

Het blijkt dat cd’s hier worden verkocht als zijnde dvd’s. De Ghanezen denken dat ze een dvd kopen, maar kopen dus een cd. Ze spelen deze cd af op een - in hun ogen - dvd- player, maar dat is dus een doodgewone cd-player.

Onze echte dvd kan dus nergens afgespeeld worden.We zullen moeten wachten totdat we in Nederland zijn. Volgens Samiwu was dit ‘the whole problem’. Hij was extra naar onze compound gekomen om te kijken ‘waar de schoen wrong’. Jacco (onze huisbaas) en Job (onze huishoudelijke hulp) vonden het leuk Samiwu te leren kennen. Voor Job resulteerde deze ontmoeting zelfs in het aanbod om gratis computerlessen te komen volgen.

NFD staat in de krant!!! Op de dag van de Graduation werd een interview gehouden. Het artikel in ‘the Daily Graphic’ werd natuurlijk door iedereen gelezen. Hawa vond het prachtig; wij echter vonden het inhoudelijk een erg slecht artikel: onvolledig en onjuist.

De buikloop van Dees die in Navrongo was begonnen, ging niet over. Er werd dan ook maar koers gezet naar het ziekenhuis. In dit Tamale Teaching Hospital werken (zoals eerder gemeld) artsen uit Cuba en Egypte. Vanzelfsprekend zijn de artsen uit Egypte beter op de hoogte van de Afrikaanse ziekten.

De keren dat wij een arts hier hebben geraadpleegd, hadden we te maken met de Cubanen; half juni maakten we kennis met een arts uit Egypte. Je hebt als blanke veel bekijks. Als je het ziekenhuis aan de binnenkant ziet, kun je alleen maar hopen dat je hier nooit wordt opgenomen!!! Om geholpen te worden, hadden wij 2 mogelijkheden: Of je sluit ’s morgens aan in de rij wachtenden en bent aan het einde van de dag aan de beurt; of je regelt een mannetje van de Security die jou dan –tegen betaling- overal doorheen sluist.

Van de buik van Dees werd een echo gemaakt. De onderzoektafel zag eruit of deze zó van de schroothoop kwam. Maar goed……We zijn inmiddels al wel wat gewend! De arts uit Egypte sprak erg slecht Engels. Hij was echter niet te beroerd om ons zijn privé telefoonnummer te geven. Hij kon begrijpen dat – wachten in een ziekenhuis – niet onze daginvulling behoort te zijn. Oorzaak van de buikklachten was dezelfde als enkele maanden geleden: Het Afrikaanse voedsel! Het eerste half jaar van ons verblijf hier in Tamale heeft Suzy (de vrouw van de huisbaas) voor ons gekookt en hebben we slechts Ghanees gegeten (Banku, TZ, Fufu). Na 6 maanden wilden we wel eens iets anders.

We gingen dus zelf koken, doch voedsel kopen op de ‘market’ resulteerde in buikklachten. Hetzelfde gold voor de chopbars (lokale eettentjes). De zus van Hawa (Humu) heeft toen 2 maanden voor ons gekookt en we probeerden om haar enigszins te sturen als het gaat om meer gevarieerd te koken.

Echter……..de voeding blijft éénzijdig: Weinig verse groente, (wel veel fruit), veel koolhydraten, weinig vezels, zuivel is relatief duur enz. Toen Humu vertrok, bood Hawa spontaan aan om de taken over te nemen.

We waren/zijn er best tevreden over. De gerechten plain rice, jollof rice, fried rice, fried yam, spaghetti of noodles stonden bij beide zussen op de lijst.

Hoe het ook zij…………..waarschijnlijk toch te zware kost geweest!

Vooralsnog even pas op de plaats maken en slechts witte rijst eten. We lieten Hawa weten dat ze haar ‘stew’ (gebonden saus) maar een paar dagen achterwege moest laten.

Witte rijst met ‘light soup’dus (dunne saus)………Misschien in de toekomst toch iemand in huis nemen die ook bekend is met de ‘Continentale keuken’?! We moeten natuurlijk wel gezond blijven!

Twee keer per week bezoeken we de stageplekken. Van de 5 meiden hairdressing hebben er al 4 een uniform aangeschaft: Pikzwarte meiden in een tuttige groene jurk! De twee kleine Azara’s hebben het best moeilijk als ze ons zien. Af en toe komen we extra rond sluitingstijd en dan mogen ze alle 5 met de auto mee. Dat scheelt kilometers lopen! Aangezien we hadden gemerkt dat de 5 meiden hairdressing de 3 meiden van weven misten, besloten we om de dames van hairdressing af te zetten bij de stageplek weven. Het laatste stukje konden zij dan samen naar huis lopen en tegelijkertijd gezellig bijkletsen. Ze waren namelijk een hele poos samen op NFD geweest en nu was de groep ‘uit elkaar gevallen’. Elkaar na werktijd opzoeken is namelijk ook onmogelijk. Ze zijn 6 dagen per week van ’s morgens 8.00 tot ’s avonds 18.00 uur op hun stageplek en moeten dan nog zeker een uur naar huis lopen. Dat ons idee ‘midden in de roos’ was, bleek uit de lachende gezichten. Ze vonden het geweldig om elkaar weer te zien!

Op de stageplek weven hoorden we echter dat zwangere Sadia al enkele dagen niet was verschenen. Ze zou ingetrokken zijn bij de vader van haar baby. OK, maar wat betekent dit voor de voortgang van de stage? De behuizing van deze jongen blijkt erg ver verwijderd te liggen van de stageplek. We gaan dus maar weer op onderzoek uit! De ‘auntie’ van Sadia vertelde ons dat Sadia slechts een weekje van de stageplek weg zou blijven. Dit had een culturele/traditionele achtergrond. Het blijkt gebruikelijk te zijn dat de verwekker van het kind Sadia weghaalt uit het hutje van haar tante.

Sadia was dus ingetrokken bij de vader van haar kind. Ze moet tot de bevalling (november) in zijn huis blijven wonen. Daarna kan er eventueel teruggekeerd worden naar de eigen ‘community’. De ‘boyfriend’ is een ‘trotodriver’.

Eerst een paar dagen afwezig; toen een paar weken afwezig…..we kunnen alleen maar hopen dat ze nog terug komt.

Madam Juliet (teacher weaving stageplek) liet weten dat ze niet tevreden was over de meiden: Lui  en ondeskundig. Oei! Ze klaagde over het feit dat de basisvaardigheden van het vak weven ontbraken. Maar……wat heeft onze NFD-juf weven Abiba dan gedaan het afgelopen jaar? Wij kunnen niet beoordelen of iemand wel of niet goed kan weven en waren in de veronderstelling dat juf Abiba de beginselen van het vak had bijgebracht. Madam Juliet zou dan op de stageplek slechts hoeven bij te schaven. Nee dus………….Juliet moet bij 0 beginnen! Nou, dan moeten we juf Abiba maar eens op het matje roepen! We betalen haar namelijk niet voor niets! Ja en zo zijn we constant bezig om te sturen, te luisteren, te inventariseren, in te grijpen enz. enz. enz.

Maar………..moesten we juf Abiba nou ontslaan of zouden we een ‘senior teacher’ aannemen die dan als een soort supervisor voor Abiba zou kunnen fungeren? De financiële tegemoetkoming die Abiba normaal gesproken krijgt, zou dan gedeeld kunnen worden met de supervisor.

Na rijp beraad met betrokkenen besloten we om te stoppen met juf Abiba. De nieuwe groep die in september zal starten in de educatiefase moet het vak goed leren en daarom zullen wij op zoek gaan naar een meer bekwame teacher. In september moeten we sowieso ook een teacher sewing hebben. We gaan dan namelijk ook weer sewing aanbieden in de educatiefase.

Wie kan beter dan madam Juliet (teacher stageplek weaving) een teacher weven vinden voor fase 1? Datzelfde geldt voor mister Alilahi (teacher stageplek sewing). Ook hij kan in zijn kring misschien een goede teacher sewing traceren voor fase 1.

Hoe het ook zij……Het ‘exit-gesprek’ met Abiba was natuurlijk niet fijn. We probeerden haar duidelijk te maken dat Abiba als mens natuurlijk altijd welkom zal blijven op NFD, maar dat Abiba als juf weven passé is.

De ‘chairman of the Board of Directors of NFD’, Mister Mills (Bank of Ghana), had ons in oktober j.l. een geheugen en een harde schijf voor onze tweede oude NFD-computer beloofd.

In juni was het dan eindelijk zover. Echter…..we kregen een computer met een zeer beperkt geheugen, waardoor de pc ontzettend langzaam is. Verder ontbrak een destijds meegegeven aansluitkabeltje. Volgens mister Mills was dit zoekgeraakt. ‘You can buy a new one’ was het ietwat laconieke antwoord van Mr. Mills. ‘It’s not costly’ werd nog toegevoegd.

Krijg nou wat……Eerst bijna een jaar wachten, dan de computer incompleet retour ontvangen en dan ook nog moeten betalen voor iets dat door zijn toedoen is verdwenen.

Dat alles dankzij de hulp van onze chairman Mister Mills, een topfunctionaris van de Bank of Ghana. Dit is natuurlijk geen helpen………..Over frustraties gesproken……… 

Er wordt niets uitgelegd; we hebben vaak het gevoel dat we de hele dag maar moeten raden en gissen. Natuurlijk komen wij uit een ‘praatcultuur’ en zijn gewend om dingen bespreekbaar te maken. Hier echter werkt dat averechts en is openheid niet aan de orde. Dingen lijken ‘onderhuids’ te gebeuren; ‘in secret’.

Vorm……………….vorm………….vorm………..Hiervoor moet alles wijken!

Hawa had weer eens een puinhoop gemaakt van haar budget. Het werd de hoogste tijd dit te bespreken en dus werd een afspraak gemaakt.

Wat bleek?……(De trouwe lezer weet het al) …Geen Hawa op het afgesproken tijdstip.

Inmiddels is ook al bekend dat er altijd wel een excuus is. Zo ook weer deze keer.

Een zus van Hawa’s oma was ziek en het was gewoon een must voor Hawa om de vrouw in kwestie thuis te bezoeken: ‘Just to say hello’/ ‘Just to greet’. Het is gewoon je plicht om je aan deze regels te houden. Doe je dat niet, dan heb je een groot probleem met je familie!

Ziekenbezoek OK, maar afspraken nakomen en/of afzeggen blijkt een ‘brug te ver te zijn’.

Communiceren is en blijft een ‘lastige hobbel’. Structuur is ver te zoeken. Planning is te moeilijk. Men kijkt niet verder dan de dag van vandaag.

De ‘rainy season’ wil maar niet goed op gang komen. Er valt gewoon te weinig regen. Een ramp, omdat Ghana sowieso al kampt met enorme watertekorten. Iedereen zegt: ‘Let’s pray; by His Grace the rain will come!’

Zoals bekend was onze eerste container volledig verwoest door een orkaan. We hebben onze schadeclaim bij de desbetreffende instantie ingediend. (Assembly). Nadien hebben we echter niets meer vernomen. Het wordt dus tijd om de boel weer te activeren. De setting is echter corrupt.

Beloftes werden gedaan. Verschillende keren stonden we op de stoep. Zo ook die ene keer toen Ben (gehuld in een shirt in de kleuren van de Ghanese vlag), op ludieke wijze probeerde om schot in de zaak te krijgen.

Bij de elektriciteitsmaatschappij VRA proberen we om gratis elektriciteit te regelen voor de containers op Kukuomarket.

Vele mensen zitten bij ons in de auto: Mensen van de compound; van Palou-Junction; maar vooral van NFD (Hawa, Paul, teachers, meiden, ouders van meiden enz.). Dat is altijd ontzettend gezellig en er wordt heel wat afgelachen. Soms zijn we behoorlijk ‘overloaded’: 9 personen in de jeep is geen uitzondering! Soms gaat Ben dan bewust tanken om de mensen te laten zien dat onze auto niet op water loopt!

Hij maakte eens een geintje, door te zeggen: ‘The next car I will buy needs only water instead of fuel’. Het laconieke antwoord van een mede-passagier luidde: ‘But we have a water problem in Ghana!’

Leren van elkaar is uiteraard altijd onze uitgangspositie geweest. Toen we Hawa eens vroegen of ze het afgelopen jaar wellicht iets had opgestoken van onze manier van werken, reageerde ze als volgt: ‘Oh, I have learned a lot……..Time-management; organizing; planning and taking the work serious’. Nou, dat is toch in ieder geval al iets………….

16 juni: The African Union Day of the child.

Dit weekend werd voornamelijk thuis gewerkt. Het werd tijd om voor de sponsoren weer een NFD-evaluatie te maken van de afgelopen 3 maanden.

Ook werden ‘business’-lessen voorbereid. Het is namelijk de bedoeling om de meiden in de containers te trainen op het gebied van het runnen van een eigen shop. Verder werden schuldbekentenissen opgesteld voor de microfinanciering van de fietsen. Tenslotte werd een begin gemaakt aan een foto-presentatie, die we waarschijnlijk in Nederland zullen gaan gebruiken.

Wat gebeurde er nog meer in juni?

De meiden op Kukuomarket klaagden over honger.

Ze vertelden ons dat zij tijdens hun stageperiode elke dag van de ‘master’ 2000 cedis hadden kregen om eten te kopen ( 20 eurocent). Natuurlijk zullen we dit gaan checken. Maar………wij blijven van mening dat voeding de verantwoordelijkheid van de ouders is. Wij zullen dan ook de ‘caretakers’ hierop aanspreken. Het is uiteraard niet onze taak om kinderen te voeden. Zowel in fase 1, als ook in fase 2 en dus ook in fase 3 heb je altijd te maken met meiden die honger hebben! Honger is een dagelijks terugkerend probleem en het is onmogelijk dat het NFD-project deze kosten betaalt.

Navraag leerde dat op één stageplek weven de meiden elke dag 2000 cedis kregen om eten te kopen. Op de andere stageplek weven bleek dat madam Juliet vaak haar eten deelt met de meiden. Dit is nog wel haalbaar, omdat er slechts een paar meiden op attachment weaving zitten. De stageplekken sewing en hairdressing echter kunnen hier niet aan beginnen. Onze NFD-meiden zijn namelijk daar ondergebracht in een hele drukke shop met maar liefst ongeveer 50 andere leerlingen.

De meiden blijven ons verrassen………..Toen we op een middag om 15.00 uur even gingen kijken bij de dames op Kukuomarket, was er niemand aanwezig! Nou ja zeg………..Fietsen geregeld en nou zijn de vogels gevlogen! Wellicht zijn ze nog een beetje boos. We hebben namelijk uitgelegd dat eventuele opbrengsten terug moeten naar NFD. Zij gaan zelf pas verdienen als ze hun eigen stretcher/shop hebben. De periode in de container is nog steeds een trainingsgebeuren, waarin ze als het ware leren om ‘eigen winkeltje te spelen’.

Maar misschien kunnen we een tussen-oplossing vinden, waarbij een heel klein percentage van de opbrengst voor de meiden zelf is.

Gelukkig was de reden van absentie een andere…………….Er was te weinig werk voor de dames! Gebrek aan materialen was hiervan de oorzaak. Binnenkort zullen echter nieuwe materialen aangeschaft worden en daarmee is dit probleem dan ook weer opgelost.

Verschillende keren hadden we contact met Kate: Een Canadese journaliste, ook werkzaam hier in Ghana. Vanwege haar Nederlandse vriend, was onze cultuur haar niet vreemd. Ze had zelfs 4 jaar in Nederland gewoond, maar ze vond het daar vreselijk!

We werden benaderd door de oma van Hawa. Zij wilde graag bijgespijkerd worden op het gebied van fondsenwerving. Zelf heeft ze daar ook mee te maken; ‘haar’ kindertehuis zit natuurlijk ook altijd verlegen om geld.

Ook hadden we contact met de huisbaas van Hawa. In het verleden zijn namelijk nooit duidelijke afspraken gemaakt over de betaling van de huur cq de huurtermijnen.

Hawa heeft tot op heden nooit huur betaald. Als tegenprestatie heeft zij het pand een beetje opgeknapt. Het wordt dus tijd dat hierin duidelijkheid komt.

Ben liet opnieuw prikken op malaria. Uitslag: Geen malaria meer! De kuur had zijn werk gedaan. Dees moest op ‘review’ in het ziekenhuis. Alles in orde! We hadden één van onze NFD-meiden bij ons: Rabbie van de stageplek hairdressing had een hele dikke wang en klaagde over kiespijn. We namen haar dan ook mee naar de ‘dental department’. Dit straatkind (spreekt alleen maar Dagbani) had nog nooit een ziekenhuis van binnen gezien! Ze was erg bang. We hadden veel bekijks: 2 witten, die zich bekommeren om een zwart meisje van 17 jaar.  Bijzonder om te vermelden is nog het volgende: Verdovende injecties bij een tandarts zijn voor ons heel normaal. De Ghanese cultuur echter staat dit vaak niet toe. Bijgeloof komt hierbij om de hoek kijken.

Toen we Rabbie op haar stageplek kwamen halen, werd ons op het hart gedrukt de cultuur te respecteren en geen gebruik te maken van verdovingen.

De setting was weer heel apart: Geiten die door de wachtkamer lopen; een monotone stem die uitleg gaf over ‘family planning’; vrouwen met schalen eten op hun hoofd……Ja het verkopen van eieren, bananen of whatever gaat gewoon door in de wachtkamer!

Eénmaal binnen bij de tandarts spraken we over het dilemma: Kind pijn laten lijden en de cultuur respecteren óf kiezen voor een verdoving en de cultuur maar even terzijde leggen. Het moge duidelijk zijn dat wij voor de laatste optie zouden kiezen. Gelukkig zat ‘onze’ tandarts op dezelfde golflengte. Hij vertelde ons dat de patiënten vaak te laat een (tand)arts raadplegen. Indien de behandeling (inclusief injectie) dan onvoldoende effect heeft, dan krijgt de injectie de schuld. Oorzaak en gevolg worden hier dus niet in de juiste volgorde gezien. De tandarts liet weten dat hij – indien noodzakelijk- gewoon gebruik zal maken van injecties. Gelukkig maar……..we zagen al allerlei Middeleeuwese taferelen voor ons!!! Al snel werd duidelijk dat Rabbie een flinke ontsteking had. Hierdoor was zij niet in staat haar mond wijd genoeg te openen. De tandarts kon zijn werk dus niet doen. Hij vertelde ons dat Rabbie eerst een hele week medicatie moest gebruiken, zodat de zwelling van haar wang zou afnemen. Na een week moesten we terugkomen en kon de tandarts aan de slag.

Op 21 juni zat er ‘een engeltje op onze schouder’.

We kwamen terug van een stageplek en stapten  in onze jeep, die stond geparkeerd voor een kerk. Plotseling een enorme knetterende regen van uiteenspattende vonken.

Wat gebeurde er in vredesnaam? Iedereen rende in grote paniek weg. Nadien een akelige stilte, gevolgd door onnatuurlijk lachen van mensen. De schrik zat er blijkbaar goed in!

Een elektriciteitskabel was geknapt en op een andere gevallen. Op deze manier werd een fikse kortsluiting veroorzaakt. Als de geknapte kabel ons in de open lucht had geraakt…….. dan waren we beiden op slag geëlektrocuteerd.  Een vreemde gewaarwording zo vlak voor een kerk…….. 

Soms fantaseren we een beetje over Nederland. In augustus gaan we namelijk op verlof. Toen Ben tegen Paul vertelde dat hij nog helemaal geen zin heeft om naar Nederland te gaan, maar dat hij natuurlijk ook niet zijn returnticket wil laten verlopen, reageerde teacher Paul met de woorden: ‘Oh, mister Ben, no problem, I will go with Dees to the Netherlands!!!!!!!!!

Alles is hier ‘nature’ en  ‘back to basic’................Een grappig voorval:

Het moge duidelijk zijn dat de kamer van Hawa erg sober is. Er staan geen ‘normale’ tafels of stoelen; er staat slechts een groot bed. Bezoekers zitten (lees: liggen) dus altijd bij haar op bed. Wij lopen natuurlijk vrij in en uit. Zo ook die ene keer……Hawa languit op bed; slechts gehuld in een omslagdoek en de overbuurvrouw naast haar! Toen de dames onze lachende gezichten zagen, schaterden ze het uit: ‘Oh, is it not normal in your country?’ Ach………wat is normaal?! Ze voegden er nog aan toe: ‘We don’t love each other; we don’t have feelings for each other; we just talk as friends; we are used to that’. Ja, dat is waar..........’ en als je geen bank hebt om op te zitten, nou dan kruip je toch gezellig samen in bed?’  Toen Ben voorstelde om tussen de beide dames in te komen liggen, leverde dit enorme lachsalvo’s op!

De meiden van de stageplekken kwamen op een zondag bij ons thuis eten: Fried yam, een stuk meloen en een zakje puur water waren voldoende om onze girls een leuke middag te bezorgen.

28 juni was een dag waarop alles tegenzat: We hadden veel afspraken die slechts frustraties opleverden…………..nergens resultaat; overal wachten………wachten……….wachten…..

Twee keer die dag liet de auto ons in de steek. Starten lukte niet meer. Oorzaak: Vuil bij de contactpunten van de zekeringen.

Onze auto-vriend Francis was binnen een half uur ter plekke met 2 landrovers en 4 monteurs. Want…………2 Siliminga’s met autopech dát kon niet!!!

Tot overmaat van ramp werd één van de meiden (Azara 1 stageplek hairdressing) aangereden door een motorrijder en werd naar het ziekenhuis gebracht. Maar……….wie gaat de rekening betalen? De motorrijder? De stageplek? De ouders? Wij?

Uiteindelijk werd de rekening van 140.000 cedis (ongeveer 14 euro) door het project NFD betaald. Toen Azara weer thuis was, bezochten we haar in de community. Een lemen hut en heel veel kleine kinderen vormden het decor. De allerkleinsten begonnen te huilen. Zij schrokken van onze witte kleur. Ze hadden nog nooit blanken gezien.

Jacco (onze huisbaas) heeft verbouwd. Aan ons huis is een kantoorruimte gebouwd. Hij gebruikt dit  als ‘office’ voor zijn project. Hij is namelijk projectleider van een NGO: Community Partnership for Youth & Women Development.

Voor de eerste vergadering kregen wij ook een uitnodiging. De meeting stond in het teken van: Afterschool Complementary Learning. Daar schort het hier namelijk wel aan!

En verder………………….

Ons visum werd op de Immigratiedienst weer verlengd met 3 maanden en natuurlijk was Ben ook nog jarig! (55). Zoals bekend wonen wij op Palou-Junction.

Tijdens het eerste half jaar beschikten we nog niet over een auto en heeft met name Ben veel gebruik gemaakt van de zogenaamde shared taxis. Iedere keer vroeg Ben aan de taxichauffeur: ‘Please stop at Palou-Junction’. Dit is het kruispunt waar weven de dagelijkse activiteit is. Het Dagbani-woord voor weven is: Palou. Overigens: De juiste schrijfwijze blijkt ‘Kpaluu’ te zijn. Maar OK….what’s in the name?! Inmiddels is het wel zo dat de naam van Ben in één adem genoemd wordt met Kpaluu junction. Rijdend in de auto door de stad roepen de taxichauffeurs nog steeds: ‘Hé mister Ben…..Kpaluu junction!’ Om Kpaluu junction ook écht op de kaart te zetten, heeft Ben aan onze huisbaas Jacco gevraagd om een bord te plaatsen op het bewuste kruispunt. Just for the fun! Door toedoen van Ben heeft Kpaluu junction toch de nodige naamsbekendheid gekregen. Jacco vond het een prima idee! Sterker nog…….hij had al langer het plan om een dergelijk bord te plaatsen op de betreffende junction. Ook de vermelding van zijn eigen NGO (Community Partnership for Youth & Women Development) zal in de toekomst nog aangebracht worden op dit bord. Door toedoen van Ben werd de uitvoering versneld. Iedereen was het erover eens dat Ben het bord ‘Kpaluu junction’zou moeten onthullen. Een geschikt moment hiervoor was natuurlijk de verjaardag van Ben op 29 juni. De taxichauffeurs, de wevers, de mensen van Kpaluu junction; ja zelfs Jacco van de compound en Hawa van NFD waren aanwezig!

Overigens………..rare gewaarwording: De jarige feliciteren is er niet bij………….

Leuk om te melden: Naar de kapper in Ghana………………………..

Voor ons gratis op NFD; 5000 cedis (ongeveer 50 eurocent) in ons dorp Gurugu en 7000 cedis (70 eurocent) in Tamale. Maar ja…..dát is dan ook de stadskapper!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Geweldig! Het lijkt net een schamel kippenhok!

Natuurlijk lezen we veel over Afrika. Toen we onlangs iets onder ogen kregen over cholera, hadden we een gesprekje hierover met Jacco, onze ‘landlord’. Hij weet dat je in Nederland hiervoor geen vaccinatie kunt krijgen. Hij vertelde dat cholera in Ghana voornamelijk voorkomt in de ‘slums’ in Accra. Als het noorden van Ghana hier mee te maken krijgt (meestal in maart), dan komt het voornamelijk vanuit Burkina Faso. Maar geen paniek…...De Ghana Health Service (soort GGD) komt dan meteen in actie.

Tot slot een nadenkertje: Weet je waarom de blanken hier zo hard lopen?

Omdat ze bang zijn voor de dood!

ealth Service

awa

Eind juni werd ook duidelijk dat we er in geslaagd waren om 16 meiden te kunnen voorzien van een fiets! (Niet als gift, maar in het kader van micro-financiering). Tevens was het gelukt om een nieuwe webmaster te vinden.

Mensen in Nederland:……….Dank-jullie-wel!!!!!!!!!!!

Groet,

Ben en Dees

ij was dan ook blij dat hijawa te spre